ذرت علوفه‌ای دومنظوره BZC01

مشخصات کلی (ذرت علوفه‌ای دومنظوره BZC01)

ذرت علوفه‌ای یکی از محصولات کشاورزی است که به عنوان علوفه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گیاه به دلیل شرایط آب و هوایی مختلف و مقاومت بالا در مقابل خشکی و گرما، به صورت گسترده در سراسر جهان کشت می‌شود.
ذرت علوفه‌ای شامل بخش‌هایی نظیر گل آذین، دانه‌ها، ساقه و برگ‌ها است. در ذرت علوفه ای بسته به نژاد و شرایط زراعی، میزان پروتئین و مواد مغذی متغیر است. از نظر کشت، ذرت علوفه ای را به دو صورت دانه ای و سیلاژ (سیلوی تخمیری ذرت) کشت می کنند.
ذرت علوفه‌ای به دلیل رشد بالا و افزایش وزن سریع، به عنوان یکی از ترکیبات اصلی تغذیه دام‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در تغذیه دام، ذرت به پادشاه علوفه ها معروف است. همچنین، از ذرت علوفه‌ای برای تهیه علوفه خشک و سیلو استفاده می‌شود. سیلو تهیه شده از ذرت علوفه‌ای در طول زمستان و فصل‌های خشک به عنوان تغذیه دام‌ها استفاده می‌شود.
ذرت علوفه‌ای برای دام های شیری، گوسفندان و گاوها به عنوان تعدادی از دام‌هایی که از این گیاه استفاده می‌کنند، تغذیه اساسی محسوب می‌شود. این گیاه به دلیل قابلیت پرورش عالی و تولید خوب برای صنعت‌های دامداری، توجه بسیاری از کشاورزان و متخصصان صنعت دامداری را به خود جلب کرده است.
تفاوت‌های اصلی بین ذرت علوفه‌ای و ذرت شیرین عبارتند از:

1. استفاده: ذرت علوفه‌ای معمولاً برای تهیه خوراک دام و طیور استفاده می‌شود، در حالی که ذرت شیرین بیشتر برای مصارف انسانی استفاده می‌شود.

2. اندازه و شکل: ذرت علوفه‌ای عموماً ساقه قوی‌تری دارد و برگ‌های بیشتری می‌دهد. ذرت شیرین به طور معمول یک ساقه و چندین بلال تولید می‌کند.

3. محتوای مواد مغذی: ذرت علوفه‌ای غنی‌تر از ذرت شیرین در پروتئین و فیبر است و از مقدار بالایی از اسیدهای آمینه ضروری برخوردار است. میزان نشاسته بالاتری دارد و انرژی آن سبب تولید بالا در دام و طیور می شود.

4. موقعیت کشت: ذرت علوفه‌ای بهتر در مناطق با آب و هوای گرم و مرطوب رشد می‌کند، در حالی که ذرت شیرین به صورت گسترده تر کشت می‌شود و در مناطق گرم و خشک نیز می‌تواند رشد کند. 

این تفاوت‌ها در میزان مواد مغذی، کشت و استفاده موجب می‌شوند تا استفاده از هر نوع ذرت در مصارف خاصی مناسب باشد.
ذرت دانه ای دامی، مواد غذایی بسیار مهمی برای دام و طیور محسوب می‌شود. این نوع ذرت، به عنوان یک منبع اصلی از انرژی در تغذیه دام ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. محدودیت‌های تغذیه‌ای ذرت دانه ای با توجه به مقدار نسبتاً بالای کربوهیدرات در آن تامین انرژی جیره غذایی را برعهده دارد. 

ترکیبات غذایی ذرت دانه ای دامی شامل پروتئین، کربوهیدرات، چربی، عناصر معدنی (مانند کلسیم، فسفر، آهن، منیزیم و منگنز) و ویتامین ها (مانند ویتامین C و E) است. این مواد غذایی بسیار قابل هضم در دستگاه گوارش دام عمل می‌کند.

بنابراین، ذرت دانه ای دامی یک ماده غذایی مهم برای تأمین نیازهای غذایی دام ها به توان و مواد مغذی است. با این حال، لازم است که در تغذیه دام ها مدیریت مناسبی انجام گیرد تا به محدودیت‌های ممکن در تغذیه با ذرت دانه ای دامی پاسخ داده شود.

میزان تولید ذرت چقدر است؟

یکی از مهمترین فاکتورهای اقتصادی بودن مزرعه این است که هزینه تولیدات به حداقل برسد. از این رو در بخش تولید مواد اولیه مانند علوفه و غلات باید بیشترین تولید را در واحد سطح داشت. به طور مثال میانگین تولید ذرت دانه ای در مناطق مختلف در هر هکتار حدود 3 تا 4 تن است. اما آیا می توانید رکورد بیشترین تولید ذرت دانه ای چقدر است؟ 34 تن! بله 34 تن در هکتار ذرت تولید و ثبت شده است. پس باید بتوانید به این عدد نزدیک شوید اگرچه از نظر من حتی می توانید این میزان تولید را هم پشت سر بگذارید و رکورد جدیدی در دنیا ثبت کنید.
اکنون سوال اینجاست که برای تولید بیشتر ذرت چه فاکتورهایی اهمیت دارد. به طور کلی دو علت عامل تولید در گیاهان هستن. ژنتیک و محیط!

ژنتیک در ذرت علوفه ای:

از نظر من مهمترین عامل تولید ژنتیک است، اگرچه اگر شرایط مساعدی برای رشد و بروز صفات وجو نداشته باشد پس تولیدی هم نخواهید داشت. اما واقعیت این است که همه ما تا حدودی کشاورزی را بلدیم. می دانیم چطور بکاریم، چگونه نگهداری کنیم و بهترین روش های برداشت چگونه است. شدت و ضعف در این موارد وجود دارد که با تمرین و تجربه بهبود خواهد یافت، اما از ژنتیک آگاه نیستیم. بدون شک پرورش فرزندی با ضریب هوشی 140 بسیار موفقیت آمیز تر از ضرایب هوشی پایین است. به سادگی دروس مدرسه را فرا می گیرد و به شکل قابل قبولی خودش سبب بهبود شرایط خودش می شود. حتی شرایط محیطی را خودش بهتر کنترل می کند. در گیاهان و مخصوصا ذرت هم همین گونه است. این مثال روشن می کند که اگر شما ژنتیک بهتری را بکارید قطعا تولید بالاتری خواهید داشت.
 

کاشت بذر (ذرت علوفه‌ای دومنظوره BZC01)

کاشت ذرت برای تولید بالا:

روش های متعددی برای کشت ذرت وجود دارد که ما در طی چندین سال کشت ذرت یکی از بهترین آن ها را به شما آموزش می دهیم. توجه به این نکته ضروری است که شما در حین انجام عملیات کاشت و نگهداری (پرورش) تنها یک بار فرصت انجام دارید. در صورتی که به هر دلیلی فرصت را از دست دهید، قطعا جبران نخواهد شد.

آماده سازی زمین برای کاشت ذرت:

زمینی که ذرت در آن کشت می شود باید بافت سبک و قابل نفوذی داشته باشد. در ارقام تجاری ذرت که معمولا کشت می شوند ریشه ذرت تا عمق 150 سانتی متری به راحتی پیش می رود، اما اگر لایه های زیرین خاک غیرقابل نفوذ باشند شما قدرت بیولوژیکی بالایی از ذرت را  از دست داده اید. پس شخم عمیق و زیرشکنی خاک می تواند به این مورد کمک کند. هرچند هیچ تراکتوری قادر به شخم زدن 1.5 متری خاک نیست، اما این کار را هر چه بیشتر می توانید بهتر انجام دهید. شما اگر لایه های تا 60 سانتی خاک را خرد کنید، زندگی زیستی موجودات و ریشه گیاهان عمق های بیشتر را برای شما نفوذ پذیر می کنند. معمولا تردد ماشین آلات کشاورزی که وزن بالایی دارند مخصوصا در رطوبت بالای خاک سبب فشردگی لایه های خاک تا عمق 60-70 سانتی می شوند. تکنیک های بیشتری برای خاک ورزی عمیق مانند کاشت برخی گیاهان مثل ترب دایکون است که می توانید انجام دهید.
اندازگیری اسیدیته خاک هم مهم است. اسیدیته یا همان پی اچ خاک شما باید در محدوده  5.8 تا 6.2 باشد. اگر خاک زمین شما بسیار اسیدی باشد با اضافه کردن آهک آن را به سمت قلیایی تر شدن پیش ببرید و اگر قلیایی است به نظر من استفاده از کودهای کمپوست شده و فراوری شده با گوگرد که می تواند هم وضعیت تغذیه ای و هم اسیدیته خاک را بهبود دهد ایده مناسبی است.
آنالیز خاک مزرعه هم مهم است. عناصر مختلف ماکرو و میکرو باید در آزمایش خاکتان محاسبه شوند. با توجه به آزمایش خاک هر کدام از عناصر کم بود به خاک مزرعه اضافه خواهند شد. این افزودن را سعی کنید با مخلوط کردن این عناصر به کمپوستی که قبل از آخرین خاکورزی به زمین اضافه می کنید انجام دهید. من بر اساس تجربه، از کمپوستی که دو قسمت آن کود دامی و یک قسمت کود مرغی است استفاده می کنم. حداقل به میزان 40-50 تن در هکتار از این نوع کمپوست برای مزرعه استفاده می کنیم که شما می توانید با توجه به بودجه خودتان این میزان را کاهش دهید. اما این را بدانید که سال هاست که از زمین های کشاورزی به شکل غیراصولی و بی رویه برداشت شده و کمترین مواد کودی به آن اضافه گردیده است. پس شما ناچارید جبران ده ها سال خسارتی که به زمین وارد شده را نیز بپردازید.
یک نکته طلایی را هیچ گاه فراموش نکنید: اگر آزمایش خاک ندهید ممکن است به خاطر کمبود عنصر بر که 2-3 کیلوگرم در هکتار نیاز است دچار مشکل جدی در تولید شوید. همچنین بدون آزمون خاک ممکن است با استفاده بیش از حد از منابع کودی سبب مسمومیت گیاه ذرت گردید.

انتخاب بذر ذرت:

یکی از مهمترین و در عین حال مبهم ترین موارد در کاشت انتخاب بذر است. در بین تبلیغات گسترده و گاهی مستند از بذرهای باکیفیت شرکت های مختلف ما چه بذری را باید انتخاب کنیم. بنده در اینجا نام بذر خاصی را نمی برم. شما چندین رقم مختلف را در زمین کشاورزی خود بکارید و خودتان بهترین رقم را انتخاب کنید. البته اگر منطقه شما سردسیر است و فصل گرم کوتاهی دارید بهتر است از ارقام زودرس استفاده کنید که البته تولی را تا حدودی کاهش می دهد. در مورد ذرت علوفه ای سیلاژ چون نیاز به خشک شدن ذرت ندارید می توانید ارقام میان رس و حتی دیر رس نیز کشت کنید تا تولید بالاتری داشته باشید.
ارقام مختلف ذرت توانایی های مختلفی در میزان تولید ساقه و برگ و ریشه و همچنین دانه دارند. همین طور مقامت برخی نسبت به علف های هرز بالاتر است و مغلوب علف هرز نمی شوند. مقاومت به بیماری ها و حتی حشرات نیز کاملا وابسته به واریته ذرتی است که  می کارید.
اگر بذر باکیفیتی نکارید همچنین شروع اولیه رشد ذرت به کندی انجام خواهد شد و مشکلاتی نظیر حمله آفات برگخوار و رشد بیش از اندازه علف های هرز را به همراه خواهد داشت.

محلول پاشی ذرت:

بهتر است قبل از انجام هر برنامه تغدیه برای ذرت آزمایش خاک مزرعه را بگیرید. با آنالیز داده های آزمایش خاک می توانید برنامه تغدیه ای مناسبی برای ذرت داشته باشید. اما به طور کلی برای تغذیه عمومی ذرت می توانید سه مرحله مختلف رشد را در نظر بگیرید. هر مرحله نیازهای متفاوتی دارند.
مرحله جوانه زنی و رشد اولیه:  ذرت بعد از جوانه زنی سریعا ریشه عمیقی در خاک ایجاد می کند. نیاز به فسفر و نیتروژن در این مرحله بالاست. همچنین در صورتی که عنصر روی به میزان کافی در خاک وجود نداشته باشد هورمون های رشد در گیاه به خوبی ساخته نخواهند شد. پس با توجه به این اطلاعات می توانید کود 10-52-10 را بعلاوه ریزمغذی که روی کافی داشته باشد با اسید هیومیک به صورت ریشه ای و آبیاری بدهید. پس از رشد اولیه و مشاهده برگ سوم استفاده از کود اوره یا کودهای ازته دیگر سبب رشد رویشی بسیار خوبی خواهند شد.

مرحله رشد رویشی تا قبل از گلدهی: در این مرحله گیاه ذرت با استفاده از مواد غذایی مختلف اما با تاکید بیشتر بر فسفر، پتاسیم و ازت رشد خواهد کرد. کود 20-20-20 که حاوی 20% ازت، فسفر و پتاسیم می باشد به همراه اسید آمینه به روش محلول پاشی گزینه خوبی است. توجه کنید که هر هفته می توانید 2-3 بار این کودهی را تکرار کنید.

مرحله ظهور گل‌آذین نر و ماده: در این مرحله گرده‌افشانی شروع می‌شود. نیاز گیاه به فسفر مجددا افزایش می یابد و استفاده از کودهای فسفر بالا گزینه خوبی است. به دلیل توسعه بالای ریشه ذرت می توانید این نیاز غذایی را به صورت ریشه ای به میزان بالاتر در اختیار گیاه قرار دهید. کود NPK 10-52-10 به همراه اسید هیومیک گزینه خوبی برای این مرحله است.

مرحله نهایی رشد ذرت یعنی تولید دانه: در این مرحله تمام توان گیاه برای تولید دانه صرف می‌شود. استفاده از کودهایی مانند 0-15-45 به همراه اسید هیومیک می تواند پتاسیم مورد نیاز ذرت شما را تامین کند. باید توجه کنید که این تغذیه باید قبل از تشکیل دانه در اختیار گیاه ذرت قرار بگیرد. همواره برگ ها را رصد کنید تا در صورتی که با زردی یا مشکلات دیگر مواجه شدید سریعا برای رفع آن اقدام کنید.

نکته تغذیه‌ای ذرت: استفاده از ریزمغذی‌ها در تمام مراحل رشد سبب ارتقا سلامت گیاه، تامین عناصر کم مصرف و افزایش تولید خواهد شد. هرچن مصرف خودسرانه بدون توجه به آزمایش خاک شاید مشکل ساز شود اما در بیشتر مواقع هیچ گاه این عناصر به سطح مسمویت زا نخواهند رسید.

در زیر به عناصر مصرفی برای تولید یک تن (1000 کیلوگرم) ذرت دانه ای می‌پردازیم:
توجه کنید که این اعداد میزان خالص عناصر هستند به طور مثال در استفاده از کود اوره برای تامین ازت شما 46% نیتروژن دارید که شاید از این میزان کمتر از 40% در اختیار گیاهان ذرت قرار بگیرد. پس برای تامین 10 کیلوگرم نیتروژن باید 25 کیلوگرم کود اوره مصرف کنید. بهتر است همیشه اعداد را به سمت بالاتر رند کنید.