کود
تعابیر نادرست بسیاری در مورد نقش مواد غذایی در رشد گیاه وجود دارد و از این رو است که اغلب از این مواد در تکثیر و مراحل شکل گیری گیاه استفاده نابه جا می شود. سه عنصر اصلی که برای رشد موفق گیاه مورد نیاز هستند عبارتند از نیتروژن، فسفر و پتاسیم. این مواد همراه با کربن، اکسیژن و هیدروژن عناصر اصلی سازنده ماده گیاهی را تشکیل میدهند. عناصر سطح دو مانند کلسیم، سلوفور و منیزیم در مقادیر قابل ملاحظه مورد نیاز است در حالی که عناصر کم نیاز شامل آهن، منگنز، بور، مولبیدن و کبالت در مقادیر کم تا جزیی مورد استفاده گیاه قرار میگیرند.
نقش نیتروژن در رشد گیاه
نیتروژن باعث افزایش رشد گیاه میشود. کمبود نیتروژن باعث رشد کند و یا عدم رشد و رنگ پریدگی برگها میشود. این ماده معمولا توسط گیاه به شکل نمکهای آمونیوم یا نیترات جذب میشود. نقش نیتروژن در گیاه غالبا به عنوان جزء اصلی سازنده پروتئین است و بنابراین اساس رشد بافت گیاهی جدید است. این عنصر اغلب به عنوان عنصری مهم جهت رشد برگها مورد اشاره قرار می گیرد که در اصل درست است زیرا برگها قسمت اصلی بافت گیاه را تشکیل میدهند. اما این ماده به همان اندازه مولفه ضروری ساقه، ریشه، گل و تولید بذر است. این ماده به عنوان جز اصلی سازنده پروتئین، همچنین جز حیاتی تشکیل کروموزوم نیز میباشد.
نقش پتاسیم در رشد گیاه
نقش پتاسیم برای گیاه را به سادگی نمیتوان توضیح داد. پتاسیم آن گونه که معمولا گفته میشود به عنوان کاتالیزور در هنگام انجام واکنشهای شیمیایی نیاز است. این ماده مخصوصا با فرایند غذاسازی عمل فتوسنتزو تامین مواد غذایی اطراف گیاه مرتبط است. این مساله همچنین توصیف کننده ارتباط کلی این ماده با رشد برگی است. اما پتاسیم به یک اندازه در تمام اجزا گیاه در هنگام اتفاق واکنشهای شیمیایی دارای اهمیت است. کمبود پتاسیم در گیاهان معمولا به صورت رنگ پریدگی زرد رنگ لبه برگهای گیاه آشکار میشود و هرچه این رنگ پریدگی به طرف داخل برگ پیش رود، لبههای بیرونی آن قهوهای رنگ شده و خشک میشوند.
نقش فسفر در رشد گیاه
فسفر که معمولا به شکل فسفات مورد استفاده گیاه قرار میگیرد، در رشد گیاه دو نقش اصلی دارد. نخست این که این ماده جز اصلی پروتئینهای تخصیص داده شدهای است که کروموزومها را تشکیل میدهند. در ثانی فسفر مادهای است که بر آن پایه انرژی مورد نیاز برای رشد و پرورش گیاه جمع آوری و منتقل شده و در طی واکنشهای شیمیایی مختلف آزاد میشود. توصیف علائم کمبود فسفر در گیاه مشکل و نامشخص است به خصوص زمانی که به مقادیر کم باشد. اما در کل کندی رشد گیاه همراه با رنگ پریدگی متمایل به بنفش یا قرمز از علائم معمول آن است، اما موقعیتی این چنین مشابه اغلب در نتیجه آسیب به ریشهها به وسیله آفتها نیز ایجاد میشود.
نقش سایر مواد غذایی در رشد گیاه
مواد غذایی دیگر به میزان کافی و به عنوان عناصر فرعی در کودهای اصلی موجود هستند و مخصوصا نیاز به استفاده از کودهای تک یا تنها ندارند، تنها کمبود دو ماده غذایی ممکن است مشکل ساز شوند که عبارتند از: منیزیم و آهن.
نقش اولیه منیزیم در تشکیل کلروفیل است، یعنی در رنگ سازی سبز رنگ گیاهان. عدم وجود آن با زرد شدن برگهای پیرتر با انتقال منیزیم از قسمتهای قدیمی به قسمتهای جدید گیاه مشهود است که باعث کلروز همراه با زرد شدن بافت برگهای پیرتر میشود.
آهن نقشی مشابه منیزیم دارد اما در گیاه قابل استفاده مجدد نیست. کمبود آن باعث زرد شدن برگهای جوان میشود گرچه رگبرگها سبز میمانند و با این ویژگی میتوان کمبود این عنصر را از کمبود منیزیم در گیاه تشخیص داد.
استفاده صحیح از کود
باید توجه داشته باشیم در صورتی که کمپوستها به درستی ترکیب شده و از فرمول مناسب برخوردار باشند مواد غذایی کافی در اختیار گیاه جوان وجود دارد، ولی به عنوان مثال اگر گیاهچهها در کمپوستی رشد کنند که تنها حاوی فسفات است، به محض آشکار شدن برگهای سبز برای تسریع رشد خود به نیتروژن و پتاسیم نیاز دارند. گرچه باغبانان میتوانند ماده غذایی قابل حل مورد نیاز خود را تولید کنند اما راه ساده تر و مطمئن تر این است که از یکی از انواع کودهای مایعی که به راحتی موجود است استفاده کنند. در صورتی که گیاه مثلا علائمی از کمبود پتاسیم را نشان دهد، یک کود مناسب با دارا بودن آن ماده مغذی خاص خریداری کنید و طبق دستورالعمل مورد استفاده قرار دهید.
کودهای آلی مثل پودر استخوان و خون خشک به کندی عمل میکنند و ممکن است تاثیر زیادی هنگام کمبود مواد غذایی نداشته باشند. در صورتی که باغبان با کمبود منظم منیزیم رو به رو شود باید سنگ آهک منیزیم را جایگزین سنگ آهک معمولی کمپوست کند. گیاهان اسید دوست مانند بلوبری در معرض کمبود آهن قرار دارند و این کمبود را میتوان با استفاده از ترکیب آهن کلات دار یا کمپوست با کود برگ جبران کرد. هنگام استفاده از کود برگی همیشه دستورات سازنده را دقیقا دنبال کنید. همچنین با استفاده از اسپری یا آب پاش، مواد غذایی را روی برگهای گیاه نیز بپاشید.
نظرات
ارسال یک نظر
ارسال یک پاسخ