رزماری
نام لاتین: Rosemary
نام علمی: Rosmarinus officinalis

رزماری یک گیاه چند ساله است که سرما را تا دمای 10- درجه سانتی‌گراد تحمل می‌کند و برای مناطقی که دمای هوا در زمستان از این میزان سردتر نمی‌شود مناسب می‌باشد. گیاه رزماری می‌تواند به ارتفاع 120 سانتی‌متر رشد کند. برای مناطق سردتر، این گیاه به صورت یکساله رشد می‌کند و یا می‌توان آن را در گلدان کاشت و زمستان‌ها در محیط داخلی نگه داشت. زمانی که رزماری در گلدان کاشته می‌شود، می‌توان در بهار و تابستان آن را در خارج از منزل نگه داشت و در فصل زمستان آن را به خانه یا گلخانه منتقل کرد و در نزدیکی یک پنجره آفتابی قرار داد.
هر سال بهار، گیاه رزماری شاخه‌های جدید تولید می‌کند و با شاخه‌های ضخیم تر، پر پشت تر می‌شود. زمانی که گیاه شروع به رشد جدید می‌کند، می‌توان از شاخه‌های جدید به عنوان قلمه استفاده کرد و از آن برای ایجاد گیاه جدید استفاده کرد.
زمانی که رزماری با قلمه کاشته می‌شود، سریع تر رشد می‌کند و زودتر می‌توان از آن استفاده نمود. در واقع زمان باردهی کوتاه تر است و زودتر قابل برداشت می‌شود. گیاهان رزماری که از قلمه کاشته می‌شوند، دقیقا شبیه گیاه مادری هستند و همان عطر و طعم و خصوصیات را دارند. از یک گیاه رزماری می‌توان تعداد زیادی قلمه تهیه کرد و کاشت. هر قلمه به یک بوته تبدیل می‌شود.

چگونگی کاشت رزماری با قلمه

1 - زمانی که گیاه مادری شروع به رشد جدید کرد، می‌توان از آن قلمه گرفت. یک شاخه جدید از گیاه مادری انتخاب کنید. یک شاخه سالم و جدید انتخاب نمایید. شاخه‌های جوان، ساقه سبز دارند و انعطاف پذیرتر هستند. از شاخه‌های قدیمی و چوبی برای قلمه گرفتن استفاده نکنید.
2 – از یک قیچی تیز و تمیز برای جدا کردن شاخه استفاده کنید. حدود 12 تا 15 سانتی متر از نوک ساقه را برش دهید. چندین ساقه قطع کنید، زیرا ممکن است برخی از آن‌ها ریشه نزنند.
3 – برگ‌های 5 سانتی متر از قسمت پایینی ساقه را جدا کنید.
4 – قلمه‌ها را در یک ظرف آب بگذارید و آن را در یک مکان گرم دور از نور مستقیم خورشید قرار دهید. آب را هر دو روز یک بار عوض کنید. از آب ولرم برای پر کردن ظرف استفاده کنید.
قلمه های رزماری چند هفته بعد ریشه می‌زنند (به دمای مکان بستگی دارد). در دمای بالا ریشه زنی سریع تر انجام می‌شود و در دمای پایین ریشه زنی ممکن است طولانی تر شود. معمولا 4 تا 8 هفته بعد، ریشه های رزماری ظاهر می‌شوند. در صورتی که قلمه رزماری قهوه‌ای شود و برگ‌های آن بریزند، به این معناست که قلمه خراب شده و باید آن را دور بیاندازید. اگر قلمه شما هنوز سالم است ولی ریشه نزده، بهتر است زمان بیشتری به آن بدهید.
5 – زمانی که ریشه‌ها ظاهر شدند، قلمه‌ها را بکارید. از یک خاک شنی با زهکشی خوب برای کاشت قلمه رزماری استفاده کنید. مقادیر مساوی خاک گلدان را با شن و ماسه مخلوط نمایید و یا از خاک کاکتوس استفاده کنید. هر قلمه را در یک گلدان 10 سانتی‌متری بکارید. با استفاده از یک مداد، یک سوراخ 7 سانتی‌متری در خاک ایجاد کنید و قلمه را در سوراخ قرار دهید و به آرامی اطراف ریشه خاک بریزید و سپس خاک را مرطوب کنید. مواظب باشید ریشه آسیب نبیند.
6 – گلدان رزماری را در یک مکان روشن با نور غیر مستقیم خورشید قرار دهید. بعد از اینکه گیاه به خوبی در خاک تثبیت شد، آن را به یک مکان با آفتاب کامل (روزی 6 تا 8 ساعت نور مستقیم) منتقل کنید. تا زمانی که گیاه به خوبی در خاک تثبیت شود، خاک را مرطوب نگه دارید. هر زمان که رشد جدید در گیاه مشاهده کردید، به این معناست که در خاک تثبیت گردیده است.
زمانی که اندازه گیاه به 15 سانتی متر رسید، می‌توانید به مقدار مورد نیاز از آن برداشت کنید. رشد جدید بعد از برداشت ادامه دارد. رزماری رشد آهسته ای دارد، بنابراین بیش از یک سوم گیاه را در یک زمان، برداشت نکنید.

مراقبت از گیاه رزماری

رزماری گیاه نسبتا قوی است. در اینجا چند نکته برای داشتن گیاهی سالم و قوی گفته شده است:
1 – گیاه رزماری را در یک مکان آفتابی بکارید. رزماری در مکانی که روزانه 6 تا 8 ساعت نور مستقیم خورشید دریافت می‌کند، رشد خوبی دارد.
2 – بعد از اینکه گیاه رزماری در خاک تثبیت شد، بین هر بار آبیاری اجازه دهید خاک خشک شود. اجازه دهید سطح خاک خشک شود سپس به طور کامل به آن آب دهید.
3 – زمانی که گیاه رزماری بزرگ می‌شود و ریشه‌های آن از کف گلدان مشخص شد، گلدان را عوض کنید و یا آن را به زمین منتقل کنید. فقط زمانی که ریشه‌ها از سوراخ‌های کف گلدان مشخص بودند، گلدان را عوض کنید. گیاه رزماری که در گلدان کاشته می‌شود می‌تواند به اندازه 30 تا 90 سانتی‌متر رشد کند ولی زمانی که رزماری در باغچه کاشته می‌شود به اندازه 120 سانتی‌متر رشد می‌کند.
4 – بعد از گلدهی، گل‌ها را قطع کنید تا گیاه جمع و جور باقی بماند. به طور مرتب گیاه را هرس کنید و آن را تر و تمیز نگه دارید.

نگه داری از گیاه رزماری در طول زمستان

رزماری بومی مناطق مدیترانه ای است و یک مکان گرم و آفتابی و هوای مرطوب را ترجیح می‌دهد. در اینجا چند نکته برای نگهداری رزماری در طول زمستان ذکر شده است:
1 - اگر در طول زمستان گیاه رزماری را به خانه منتقل می‌کنید، بهتر است آن را جدا از سایر گیاهان نگه دارید تا مطمئن شوید هیچ آفت و بیماری ندارد. پس از اطمینان، می‌توانید آن را در کنار گیاهان دیگر قرار دهید.
2 – گیاه رزماری را در یک پنجره جنوبی روشن قرار دهید. در صورتی که پنجره جنوبی ندارید، می‌توانید از چراغ‌های رشد به جای نور خورشید برای گیاه رزماری استفاده کنید.
3 – خاک گلدان را مرطوب نگه دارید ولی از آبیاری بیش از حد خودداری کنید زیرا باعث پوسیده شدن گیاه می‌شود. هنگامی که سطح خاک خشک شد، به گیاه رزماری آب دهید.
4 – رزماری در طول زمستان هوای خنک را ترجیح می‌دهد. بهترین دما برای نگهداری رزماری در طول زمستان، 15 تا 18 درجه سانتی‌گراد است.
5 – گیاه رزماری هوای مرطوب را دوست دارد. اگر آب و هوای مکانی که رزماری در آن نگه داشته می‌شود خشک است، از یک مرطوب کننده هوا استفاده کنید یا گلدان رزماری را در یک سینی از سنگ ریزه و آب قرار دهید تا رطوبت اطراف گیاه تامین شود.
6 – معمول ترین آفات رزماری کنه عنکبوتی قرمز، شته‌ها، مگس سفید و حشره بزاق دار (spittlebugs) هستند. این حشره‌ها گیاه را می‌خورند و باعث خشک شدن آن می‌شوند. در صورت مشاهده این حشرات از صابون‌های حشره کش استفاده کنید.
7 – بیماری‌هایی مانند پوسیدگی ریشه، کپک پودری و قارچ به دلیل آبیاری بیش از حد و گردش هوای نامطلوب می‌باشد. بین هر بار آبیاری اجازه دهید سطح خاک خشک شود.