بامیه (به انگلیسی Okra)

نام علمی: Abelmoschus esculentus

گیاه بامیه از تیره پنیرک است و بومی آفریقای مرکزی می باشد. بامیه دارای میوه های خوراکی با لعاب فراوان است. بامیه بهترین رشد را در آب و هوای گرم دارد، اما حتی اگر شما در یک منطقه شمالی زندگی می کنید می توانید کاشت بامیه را در داخل خانه شروع کنید و بعد زمانی که هوا گرم شد آن را به خارج از خانه منتقل کنید. اطلاعات بیشتر در مورد کاشت بامیه در متن زیر گفته شده است.

مراحل کاشت بامیه

1 - تصمیم بگیرید که دانه بامیه را ابتدا در خانه بکارید یا خارج از خانه. اگر شما در منطقه ای با آب و هوای گرم زندگی می کنید ساده ترین راه، کاشت دانه های بامیه در خارج از خانه در باغ یا باغچه می باشد. دانه های بامیه را باید در اوایل بهار، زمانی که سرما کاملا رفع شده است و درجه حرارت در طول شب از 13 درجه سانتی گراد کمتر نمی شود کاشت. اگر شما در منطقه سردی زندگی می کنید و سرما در اوایل بهار کاملا رفع نمی شود، می توانید بامیه را در اواخر بهار بکارید و بهتر است که دانه های بامیه را 2 یا 3 هفته قبل از پایان سرما در خانه نشا کنید و پس از رفع سرما آن ها را به خارج از خانه در زمین منتقل کنید. 

اگر می خواهید دانه را ابتدا در خانه بکارید، باید آن ها را در یک اتاق گرم و آفتابی نگه دارید. همچنین می توانید با استفاده از نور لامپ آن ها را در طول دوره جوانه زنی، گرم نگه دارید. دانه های بامیه را باید به خوبی سیراب نگه داشت، زیرا کم آبی باعث عدم رشد گیاه می شود. انتقال و کاشت نهال های بامیه به خارج از خانه همانند کاشت دانه های بامیه در خارج از خانه است که در ادامه متن گفته می شود.

2 – آفتابی ترین نقطه باغ خود را انتخاب کنید. بامیه بهترین رشد را در آفتاب کامل دارد. اگر بامیه در یک مکان سایه دار کاشته شود میوه زیادی تولید نمی کند. بامیه باید در جایی کاشته شود که روزانه حداقل 6 ساعت آفتاب کامل دریافت کند. اگر هوا خیلی گرم شد نگران نباشید، بامیه با هوای گرم سازگار است و در اوج تابستان نیز به خوبی رشد می کند. 

3 – PH خاک را تست کنید. PH مناسب برای رشد بامیه 6/5 تا 7 می باشد. برای افزایش PH خاک می توانید از سنگ آهک یا پودر استخوان استفاده کنید. اگر شما نمی خواهید از این طریق PH خاک را تغییر دهید می توانید از اقدامات دیگری استفاده کنید. شما می توانید از مقدار زیادی کمپوست استفاده کنید، این کار باعث افزایش PH در طول زمان می شود.

4 – خاک را با مواد مغذی غنی کنید. بامیه در خاک های غنی و سرشار از مواد مغذی به خوبی رشد می کند. شما می توانید خاک خود را با کمپوست غنی کنید و یا از کودهای آلی استفاده کنید. راه دیگر این است که زمین را به عمق 30 سانتی متر شخم بزنید و تا عمق 10 سانتی متری، خاک را با کمپوست یا کود آلی مخلوط کنید به طوری که در کل زمین به طور مساوی توزیع شود. بامیه در خاک های رسی شنی بهترین نتیجه را می دهد. زیرا این خاک ها در بهار خیلی زود گرم می شوند و کاشت به موقع را امکان پذیر می کند.

بامیه به دلیل دوره رشد طولانی که دارد مواد غذایی زیادی جذب می کند، بنابراین نباید از غنی ساختن خاک غفلت کرد. در صورتی که خاک غنی نباشد بامیه رشد خوبی نخواهد داشت و میوه های زیادی تولید نخواهد کرد.

5 – زمانی که هوا به میزان کافی گرم باشد می توانید بذرهای بامیه و یا نهال های آن را در زمین بکارید. بذرها را به عمق 1/3 سانتی متر در زمین قرار دهید و فاصله بین بذرها را 10 سانتی متر در نظر بگیرید. زمانی که اندازه نهال ها به 7 سانتی متر رسید، نهال ها را تنک کنید و گیاهان ضعیف تر را حذف کنید. در نهایت فاصله بین نهال ها باید 30 سانتی متر و فاصله بین ردیف ها 90 سانتی متر باشد.

اگر شما ابتدا دانه ها را در خانه نشا کرده اید و می خواهید نهال ها در خارج از خانه بکارید، باید نهال ها را در فاصله 30 سانتی متری از هم بکارید، فاصله بین ردیف ها نیز باید 90 سانتی متر باشد. گودالی حفر کنید که به اندازه کافی بزرگ باشد و ریشه به راحتی در آن جا بگیرد. بعد از کاشت بذرها یا نهال ها به آن ها آب دهید.

اگر می خواهید جوانه زنی به سرعت انجام شود می توانید بذر را به مدت یک شب قبل از کاشت در آب بخیسانید یا برای شکستن پوسته بذر، آن را فریز کنید. 

زمانی که می خواهید نهال های نشا شده را بکارید، مواظب باشید که ریشه های کوچک آسیبی نبینند. در غیر این صورت نهال رشد نخواهد کرد.

مراقبت از گیاه بامیه

گیاه بامیه را باید به خوبی سیراب نگه داشت. به گیاه بامیه باید حداقل هفته ای یک اینچ آب داده شود. هر روز صبح باید به گیاه بامیه آب داده شود به گونه ای که خاک کاملا مرطوب شود، به جز زمان هایی که باران سنگین آمده باشد. بامیه به مقدار خیلی کم می تواند خشکی را تحمل کند و برای رشد و نمو به میزان زیادی آب نیاز دارد. بنابراین در طول تابستان باید به اندازه کافی به بامیه آب داده شود.

مواظب باشید آبیاری بیش از حد نباشد. اگر آب به مدت یک شب در زمین بایستد می تواند باعث فاسد شدن گیاه بامیه شود. بهتر است آبیاری صبح ها انجام شود.

زمانی که به بامیه آب می دهید مواظب باشید برگ ها خیس نشوند. هنگامی که خوشید شروع به تابیدن می کند آب مانند یک ذره بین عمل می کند و باعث سوزاندن برگ های بامیه می شود.

مواظب علف های هرز باشید و زمانی که بامیه جوان است همه ی علف های هرز را باید از بین ببرید.. سپس اطراف نهال را با لایه ای از مالچ پوشش دهید، این کار باعث ممانعت از رشد علف های هرز می شود.

در طول دوره رشد بامیه بهتر است سه بار به بامیه کمپوست دهید: یک بار پس از تنک کردن نهال ها، بار دوم زمانی که غلاف ها شروع به رشد و شکل گرفتن کردند و بار سوم در نیمه دوره رشد. می توان به سادگی با چنگک مقداری کمپوست را در اطراف گیاه با خاک مخلوط کرد. اضافه کردن کمپوست همین سه بار کافی است و اضافه کردن کمپوست بیش از حد باعث صدمه زدن به گیاه می شود.

مواظب بیماری ها و آفات باشید. ساقه و برگ بامیه را به طور منظم بازرسی کنید و در صورت مشاهده سوراخ، برگ های زرد و سایر نشانه های آلودگی آن را درمان کنید. اشکالات را می توان با دست جدا کرد و برای از بین بردن آفات می توان به برگ ها آب و صابون اسپری کرد.

برداشت محصول

حدود 8 هفته پس از کاشت بامیه، غلاف شروع به رشد می کند. زمانی که برای اولین بار غلاف بامیه ظاهر و بالغ شد، می توانید به صورت منظم شروع به برداشت بامیه کنید. با استفاده از قیچی باغبانی فقط میوه را جدا کنید. زمانی که اندازه غلاف ها 7 تا 8 سانتی متر شد آن ها را می توان برداشت کرد.  زمان برداشت بامیه بهتر است دستکش بپوشید، زیرا برگ ها و غلاف بامیه ممکن است باعث تحریک پوست شوند. می توان بامیه را در دمای 7 تا 10 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 90 تا 95، به مدت 7 تا 10 روز نگهداری کرد. بامیه اضافی را می توان در فریزر نگه داشت تا در طول روزهای زمستان بتوان از آن ها استفاده کرد.