میوه گاک (Gac Fruit)
نام علمی: Momordica cochinchinensis
میوه کاگ بومی جنوب شرقی آسیا میباشد که از جنوب چین تا شمال استرالیا یافت شده است. این میوه با نام جک فروت نیز شناخته میشود. میوه کاگ هم به صورت خوراکی و هم به عنوان دارو مورد استفاده قرار میگیرد. در ویتنام، میوه گاک ارزش بالایی دارد و فقط در مراسم های عروسی و جشن ها این میوه سرو میشود.
میوه کاگ حدودا 8 ماه بعد از کاشت میوه تولید میکند و برداشت معمولا دو ماه طول میکشد. گیاه به صورت بالارونده رشد میکند و برای رشد به داربست یا یک شی دیگر نیاز دارد. گل های نر و ماده در یک گیاه نیستند و برای اطمینان از گرده افشانی بین گل های نر و ماده، باید حداقل 10 گیاه در نزدیکی هم کاشته شوند تا میوه شکل بگیرد. میوه گاک وقتی کاملا رسیده میشود رنگ آن نارنجی تیره است. میوه به صورت گرد یا بیضی شکل است و در زمان بلوغ طول آن 13 سانتی متر و قطر آن 10 سانتی متر میباشد. گاهی اوقات اندازه میوه از این میزان نیز بیشتر میشود، به طوری که گفته شده درخت گاک میتواند بزرگترین میوه جهان را تولید کند. پوست بیرونی میوه دارای برامدگی های کوچک است و درون میوه قرمز تیره بوده و دارای دانه و پالپ گوشتی میباشد.
درخت گاک نمیتواند سرما و خشکسالی را تحمل کند. یک درخت بالغ میتواند دمای 47 درجه سانتی گراد و دمای 0 درجه سانتی گراد را به مدت کوتاه تحمل نماید. این درخت میتواند به ارتفاع 10 متر رشد کند و عمر بسیار طولانی دارد.
در ویتنام از میوه و برگ گاک در آشپزی نیز استفاده میشود، همچنین به علت مقادیر بالای مواد مغذی موجود در میوه و برگ ها، استفاده های دارویی زیادی هم دارد. از پوسته دانه میوه گاک برای تسکین خشکی چشم و ترویج سلامت بینایی استفاده میگردد. اخیرا میوه کاگ مورد تجزیه و تحلیل زیادی قرار گرفته است و نشان داده شده که حاوی مقادیر بالایی از مواد مغذی گیاهی مهم میباشد.
میوه گاک دارای مقادیر زیادی لیکوپن است. لیکوپن موجود در میوه کاگ تقریبا 70 برابر لیکوپن موجود در گوجه فرنگی میباشد. همچنین بتاکاروتن موجود در این میوه، 10 برابر بتاکاروتن موجود در هویج است. علاوه بر این کارتنوئیدهایی که در میوه گاک وجود دارند به راحتی جذب میشوند. در تحقیقات اخیر نشان داده اند که میوه گاک دارای یک پروتئین است که تکثیر سلول های سرطانی را مهار میکند.
مصرف مواد غذایی که بتاکاروتن بالایی دارند باعث میشود افراد از سلامت بیشتری برخوردار باشند. میوه گاک دارای مقادیر قابل ملاحظه ای از بتاکاروتن است و یک درمان طبیعی برای کمبود ویتامین A میباشد.
معمولا مردم ویتنامی دارای پوست سالم، روشن و صافی هستند. در مطالعات اخیر نشان داده شده است که روغن گاک مزایای زیادی برای سلامتی پوست دارد.
کاشت بذر میوه گاک
مانند تمام بذرهای دیگر، بذر میوه گاک نیز برای جوانه زنی به آب، نور و اکسیژن نیاز دارد. خاک رس اجازه عبور اکسیژن را نمیدهد. کاشت بذرها در خاک های رسی مرطوب، اجازه عبور نور و اکسیژن را نمیدهد در نتیجه بذر جوانه نمیزند. خاک های غنی، عمیق و تا حدودی متخلخل برای کاشت بذر میوه گاک مناسب هستند. خاک باید همیشه مرطوب نگه داشته شود ولی نباید خاک را خیس کرد، ریشه های گیاه گاک در خاک های خیس از بین میروند.
قبل از کاشت برای افزایش سرعت جوانه زنی میتوان بذرها را به مدت 24 ساعت در آب قرار داد. بعد از گذشت 24 ساعت، بذرها را در یک سینی نشا یا گلدان های کوچک حاوی پیت ماس بکارید. پیت ماس اجازه میدهد در زمان انتقال نهال به زمین، مشکلی برای ریشه های گیاه به وجود نیاید. هر بذر را در یک گلدان قرار دهید و آن را با مقداری خاک بپوشانید. گلدان را با پلاستیک بپوشانید تا رطوبت حفظ شود. خاک را مرطوب نگه دارید ولی آن را خیس نکنید. دمای مناسب برای جوانه زنی بذر گاک 25 تا 30 درجه سانتی گراد میباشد.
زمانی که نهال ها 4 برگ تشکیل دادند میتوانید آن ها را در زمین بکارید. برای کاشت نهال ها، یک فضای باز از باغ خود که آفتاب کامل دریافت میکند را انتخاب نمایید. محل کاشت باید عاری از علف های هرز باشد. قبل از کاشت نهال ها برای اطمینان از زهکشی خاک، میتوان مقداری کمپوست، شن و ماسه، پرلیت و مواد ارگانیک را با خاک مخلوط نمود. یک سوراخ به اندازه عمق توپ ریشه و سه برابر عرض ریشه در خاک حفر کنید و نهال را به دقت در خاک قرار دهید. سپس به آرامی سوراخ را با خاک پر کنید و خاک را با دست فشار دهید تا حباب های هوای موجود در خاک از بین بروند. بعد از کاشت به گیاه آب دهید. سپس مقداری مالچ در اطراف گیاه اضافه کنید. مالچ را با فاصله 10 سانتی متری از پایه گیاه اضافه نمایید. نهال را باید در اواخر بهار یا تابستان که هوا گرم است به زمین منتقل کنید.
آبیاری و کوددهی به درخت گاک
گیاه گاک بومی مناطقی است که بارش باران در آنجا زیاد میباشد، به این معنا که این درخت به یک رطوبت ثابت نیاز دارد ولی در خاک های خیس نمیتواند زنده بماند. بنابراین آبیاری باید به گونه ای باشد که خاک مرطوب بماند. از آبیاری بیش از حد به خصوص در دو سال اول زندگی گیاه باید به شدت اجتناب نمود.
در اواسط تابستان، کمپوست و کود مزرعه به اندازه کافی در اطراف گیاه اضافه کنید. از یک کود آهسته رهش متعادل دو بار در سال برای این گیاه استفاده نمایید.
زمانی که گیاه شروع به شکوفه دادن میکند از کود NPK 9-3-8 با توجه به دستور موجود بر روی برچسب کود استفاده نمایید.
مراقبت از درخت گاک
زمانی که در زمستان دمای هوا کمتر از 1 درجه سانتی گراد میشود در اطراف گیاه مقدار زیادی مالچ اضافه کنید تا ریشه گیاه از سرما محافظت شود.
به طور منظم درخت را هرس کنید و اجازه ندهید ارتفاع آن از 6 متر بیشتر شود. زمانی که اندازه درخت به 4 متر رسید، تنه اصلی را به اندازه 2.5 متر برسانید تا رشد شاخه های متراکم تشویق شود.
در طول 3 سال اول بهتر است شکوفه های درخت را بچینید تا سیستم ریشه ای گیاه قوی تر شود و گیاه رشد بیشتری داشته باشد.
از رشد علف های هرز در اطراف گیاه جلوگیری کنید زیرا در به دست آوردن مواد مغذی موجود در خاک با درخت گاک رقابت میکند. اضافه کردن مالچ در تابستان در اطراف گیاه، رطوبت را حفظ میکند و از رشد علف های هرز جلوگیری مینماید.
برداشت میوه گاک
باردهی گاک می تواند از 6 ماهگی به بعد شروع شود گرچه سه سال بعد از کاشت، درخت گاک شروع به میوه دهی فراوان میکند. دو تا سه ماه بعد از شکوفه دهی، میوه ها سبز و نارس هستند که قابل برداشت میباشند. 4 تا 5 ماه بعد از شکوفه دهی، میوه ها به طور کامل رسیده شده و رنگ آن ها نارنجی میشود. زمانی که گیاه در خاک تثبیت میگردد، باردهی آن بسیار بالا میرود. میوه ها زمانی که کاملا رسیده میشوند طعم شیرین، ملایم و مطلوبی دارند.
آفات و بیماری های درخت گاک
آفاتی که به درخت گاک حمله میکنند شامل مگس میوه و حشره ساقه خوار میباشد. همچنین پرنده ها نیز به این درخت ممکن است آسیب برسانند.
حشره ساقه خوار به تمام قسمت های گیاه حمله میکند که برای از بین بردن آن ها میتوان از حشره کش های ارگانیک استفاده نمود. از سوی دیگر، پوشاندن گیاه با تور یک روش خوب برای جلوگیری از حمله حشرات و پرنده ها میباشد.
نظرات
ارسال یک نظر
ارسال یک پاسخ