گیاه لوفا یا لیف طبیعی ( به انگلیسی Luffa Sponge)

پرورش گیاه لیف طبیعی، نیاز به مقداری صبر و شکیبایی دارد. این گیاه یک گیاه معمولی نیست. گیاه لیف در خانواده خیار دسته بندی می شود و نسبت به دیگر گیاهان این خانواده دیرتر رشد می کند، حتی گاهی اوقات بذر به کندی جوانه می زند. گیاه لیف، گیاه مناطق گرمسیری است و در آب و هوای سرد به آهستگی رشد می کند. گیاه لیف به صورت بالارونده رشد می کند و در طول یک فصل رشد ارتفاع آن تا 10 متر یا بیشتر هم ممکن برسد. زمانی که میوه گیاه لیف سبز رنگ است قابل خوردن است و می توان آن را به صورت پخته (مثل پخت کدو) و هم به صورت خام مصرف کرد.  در صورتی که بخواهند از گیاه برای ساخت اسفنج و لیف استفاده کنند، میوه را زمانی می چینند که رنگ آن زرد شود و قسمت های درونی آن فیبری شود. در این زمان دیگر نمی توان از میوه استفاده های خوراکی کرد. 

 

 

 

گیاه لیف به حدود 150 تا 200 روز گرم بدون سرما برای رشد نیاز دارد (بستگی به محل کاشت و نوع گیاه لیف دارد). گیاه لیف به مقدار زیادی نور خورشید، گرما، آب، مواد مغذی و یک داربست بزرگ قوی نیاز دارد. گیاه لیف را باید در یک سطح صاف عاری از علف های هرز و در یک خاک با زهکشی خوب کاشت. گیاه لیف را می توان در گلدان های 25 لیتری نیز کاشت. گلدان باید دارای سوراخ زهکشی مناسب باشد و بعد از این که گیاه لیف در گلدان بلند شد و برای آن داربست تهیه شد نباید جای آن را تغییر داد و آن را به جای دیگر منتقل کرد. زمانی که گیاه شروع به بزرگ شدن کرد باید برای آن داربست تهیه شود. خاکی که برای کاشت گیاه لیف استفاده می شود باید دارای PH خنثی تا کمی قلیایی باشد. برای خنثی کردن PH خاک های اسیدی می توان از آهک استفاده کرد. 

کاشت گیاه لیف

قدم اول برای کاشت گیاه لیف، انتخاب بذر خوب و سالم است. دانه بالغ خوب معمولا رنگ تیره دارد و سفت است ولی دانه نارس کم رنگ و نرم است. دانه گیاه لیف شبیه دانه هندوانه است. بهترین دانه های گیاه لیف را در پاییز از گیاه برداشت کنید و آن ها را برای سال بعدی کاشت ذخیره کنید. در مناطق گرم می توان دانه گیاه لیف را مستقیما در زمین کاشت. عمق کاشت بذر را 3 یا 4 سانتی متر در نظر می گیرند و در هر گودال 2 یا 3 بذر قرار می دهند. خاک باید زهکشی خوبی داشته باشد. فضای کشت بین دانه ها باید 1 متر باشد، البته در نظر گرفتن فضای کشت به اندازه 2 متر بهتر است.

 

 

درجه حرارت خاک برای جوانه زدن باید 21 درجه سانتی گراد یا گرم تر باشد. برای جوانه زنی بهتر، می توان دانه ها را قبل از کاشت به مدت 5 ساعت در آب خیساند. با شروع کاشت بذر در گلدان جوانه زنی بهتر انجام می شود و شروع رشد گیاه زودتر از فصل رشد انجام می شود. 

در مناطقی که آب و هوا سرد است، باید دانه ها را یک ماه قبل از پایان سرما ابتدا در خانه در گلدان کاشت و زمانی که درجه حرارت خاک خارج از خانه به 25 درجه سانتی گراد یا بیشتر رسید، نهال ها را به خارج از خانه منتقل کرد. دمای مناسب برای رشد گیاه لیف 25 تا 29 درجه سانتی گراد است. 

گیاه لیف ریشه های بزرگی تولید می کند و باید در گلدان هایی که به اندازه کافی بزرگ هستند، با توجه به زمانی که قرار است در گلدان بمانند کاشته شوند. در هر گلدان باید 2 یا 3 دانه در عمق 1 تا 2 سانتی متری کاشته شوند (با توجه به اندازه دانه، دانه های بزرگتر عمیق تر کاشته می شوند). سرعت جوانه زنی و رشد بستگی به درجه حرارت خاک دارد. خاک را باید مرطوب نگه داشت ولی نباید آن را خیس کرد. زمان جوانه زنی با توجه به شرایط متفاوت است. این زمان ممکن است 7 تا 14 روز طول بکشد. در صورتی که دانه ها خوب و سالم باشند و شرایط مساعد باشد جوانه زنی در 4 یا 5 روز صورت می گیرد.

 

 

استفاده از کودهای حاوی نیتروژن، نهال را سبز نگه می دارد. 

زمانی که دانه ها جوانه زدنند و مقداری بزرگ شدند باید آن ها را در محل کاشت تنک کرد. قوی ترین نهال را باید انتخاب کرد. باید مقدار زیادی نور خورشید برای گیاه لیف فراهم کرد و نباید اجازه داد خاک بیش از حد خشک شود. گیاه لیف حداقل به روزی 6 تا 8 ساعت نور خورشید برای رشد مطلوب نیاز دارد. گلدان های کوچک ممکن است هر روز به آب نیاز داشته باشند ولی نباید خاک را خیس کرد و فقط باید آن را مرطوب نگه داشت.

زمانی که بذر گیاه یک ماه زودتر در گلدان کاشته می شود باید از یک گلدان 10 سانتی متری استفاده کرد. اگر گیاه لوفا قرار است بیشتر از یک ماه در گلدان باشد باید از یک گلدان 13 تا 15 سانتی متری استفاده کرد. در ماه اول یک داربست کوچک نیاز است و یک میله یا یک چوب کافی است. 

زمانی که نهال یک یا دو برگ حقیقی تشکیل داد قابل پیوند زدن است. ریشه در این زمان ممکن است 15 سانتی متر یا بلندتر باشد. صبر کنید تا خطر سرما کاملا رفع شود و خاک به اندازه کافی گرم باشد(25 درجه سانتی گراد) و سپس نهال ها را به زمین منتقل کنید. در صورت وجود سرما رشد گیاه لیف متوقف می شود.

 

 

گیاه لوفا خاک با زهکشی خوب را ترجیح می دهد، اما نسبتا طیف گسترده ای از خاک ها را تحمل می کند. اضافه کردن کمپوست ارگانیک قبل از کاشت می تواند به تغذیه ریشه کمک کند. در مرحله گیاهچه، گیاه به نیتروژن نیاز دارد و در مرحله گل دهی به پتاس و فسفر نیاز دارد. تا زمانی که گیاه به خارج از خانه منتقل نشده است بهتر است فقط از کود نیتروژن استفاده شود و وقتی به خارج از خانه منتقل شد از کودهای متعادل استفاده کرد. اگر گیاه کوچک پتاس و فسفر بیش از حد دریافت کند ممکن است گل دهی قبل از موعد انجام شود. در این صورت گیاه به جای شکل گرفتن بوته به صورت صحیح، انرژی خود را صرف شکل گیری غلاف می کند.

هنگامی که گیاهان کوچک اند، در معرض علف های هرز و آفات هستند، این مساله بسیار مهم است که گیاه را از علف های هرز حفظ کرد. علف های هرز ممکن است گیاه را از رشد باز دارند. حلزون ها ممکن است به گیاهان کوچک آسیب برسانند. پرنده ها ممکن است ساقه ها را قطع کنند و باران بیش از حد گیاهان را غرق در آب می کند. پلاستیک مالچ اطراف گیاه لیف کوچک، خاک را گرم نگه می دارد و علف های هرز را کاهش می دهد. مالچ بازده را در دراز مدت افزایش می دهد. 

زمانی که گیاه شروع به بزرگ شدن می کند نیاز به داربست قوی دارد تا بتواند بدون مشکل به سمت بالا رشد کند. معمولا از حصارهای زنجیره ای محکم به عنوان داربست استفاده می شود. گیاه لیف ترجیح می دهد بلندتر شود و تا حدود 2 تا 3 متر رشد کند. طول گیاه لوفا ممکن است تا 10 متر هم برسد. گیاه لیف اگر در کنار دیوارهای ناهموار هم کاشته شود می تواند از آن هم بالا رود و از آن به عنوان داربست استفاده کند. 

 

 

 

 

بعد از گرده افشانی، گل دهی در بوته گیاه لیف رخ می دهد که قبل از تشکیل گل یک غلاف تشکیل می شود. زنبورها به سمت گل های زرد لیف جذب می شوند و عمل گرده افشانی را انجام می دهند. شکوفه ها می افتند و در پایه گل هایی که عمل گرده افشانی در آن ها انجام شده است میوه شکل می گیرد. 

 

 

 

 

میوه لیف زرد رنگ اسفنجی در اواخز پاییز بالغ می شود. میوه در این حالت سبک وزن با پوستی به رنگ قهوه ای است. اگر میوه کاملا بالغ شده باشد پوست آن هم می افتد.