پونه کوهی ( به انگلیسی Oregano)

پونه کوهی (مرزنجوش) یکی از گیاهانی است که به مراقبت کمی نیاز دارد و می تواند به آسانی در خانه یا خارج از خانه رشد کند. گیاه پونه کوهی یک عطر و طعم قوی دارد و بسیار دوست داشتنی می باشد . پونه کوهی بومی مناطق گرم و خشک است و مناطق مستعد خشکی را بیشتر ترجیح می دهد. در آب و هوای معتدل، پونه کوهی یک گیاه همیشه سبز است.  کاشت پونه کوهی در کنار سایر سبزیجات باغ بسیار سودمند می باشد، زیرا باعث دفع حشرات و آفات از سبزیجات می شود، خصوصا آفاتی که بر لوبیا و کلم بروکلی تاثیر می گذارند. برای یادگیری کاشت و پرورش پونه کوهی، متن زیر را مطالعه کنید.

چگونگی کاشت و پرورش پونه کوهی

کاشت و پرورش پونه کوهی بسیار آسان است. پونه کوهی را می توان از طریق دانه، قلمه و یا با استفاده از گلدان آماده آن پرورش داد. قبل از آخرین سرمای منطقه ای که در آن زندگی می کنید، بذرهای پونه کوهی را در خانه نشا کنید. بذرهای پونه کوهی نیازی به پوشانده شدن توسط خاک ندارند. بعد از قرار دادن بذرها روی خاک، آن ها را با آب مرطوب کنید و سپس سینی نشا یا ظرف کاشت را با یک پلاستیک بپوشانید تا رطوبت حفظ شود. سینی نشا را در یک مکان آفتابی، مثلا پشت یک پنجره آفتاب گیر قرار دهید. بذرهای پونه کوهی برای جوانه زدن به نور خورشید نیاز دارند. بذرهای پونه کوعی معمولا کمتر از یک هفته جوانه می زنند. بعد از این که اندازه نهال های پونه کوهی به 15 سانتی متر رسید ، بعد از رفع سرما آن ها را به زمین منتقل کنید. همچنین می توان نهال ها را به گلدان های بزرگ تر منتقل کرد و در خانه یا خارج از خانه نگهداری نمود. فاصله بین نهال های پونه کوهی در زمین باید 30 سانتی متر در نظر گرفته شود. بذرهای پونه کوهی را می توان از همان ابتدا، بعد از رفع سرما مستقیما در زمین کاشت. فاصله بین بذرها باید 30 سانتی متر باشد. 

برای کاشت نهال ها یا بذرهای پونه کوهی در زمین، باید آن ها را در یک مکانی که آفتاب کامل دریافت می کند و در یک خاکی که زهکشی خوبی دارد، کاشت. زمانی که گیاهان در زمین پا بر جا می شوند به توجه زیادی نیاز ندارند. گیاه پونه کوهی تا حد زیادی می تواند خشکی را تحمل کند و به آبیاری زیادی نیاز ندارد، تنها در صورت خشکی شدید باید آبیاری انجام شود. همچنین پونه کوهی نیاز به کود ندارد. این گیاه مقاوم معمولا می تواند از خودش مراقبت کند. برای این که پونه کوهی عطر و طعم مطلوب تری داشته باشد (در صورتی که برای نیازهای آشپزخانه کاشته می شود) و یا برای این که گیاه رشد جمع و جورتری داشته باشد، زمانی که گیاه پونه کوهی شروع به شکوفه دادن کرد باید این شکوفه ها را چید. PH مناسب برای رشد پونه کوهی 5/5 تا 7 می باشد. پونه کوهی به راحتی گسترش پیدا می کند، در اواخر بهار برای پرپشت شدن گیاهان پونه کوهی، می توان یک سوم آن را قطع کرد.

در صورتی که پونه کوهی در گلدان کاشته شود، می توان در زمستان آن را به داخل خانه منتقل کرد تا از سرما حفظ شود.

در بهار قبل از شروع رشد جدید گیاه، باید ساقه های مرده را از آن جدا کرد.

آفات و بیماری های پونه کوهی

پوسیدگی ریشه، کنه های عنکبوتی و شته ها تنها عوامل آسیب رسان به پونه کوهی هستند. اطمینان حاصل کنید که پونه کوهی در یک خاک با زهکشی خوب کاشته شود. در این صورت از مبتلا شدن گیاه به بیماری، پژمردگی و قهوه ای شدن یا لکه دار شدن آن جلوگیری می شود. در باغ ها، پونه کوهی را با مرزنجوش شیرین اشتباه می گیرند، هر چند این دو گیاه را می توان به وسیله عطر و طعمی که دارند از هم متمایز کرد.

برداشت گیاه پونه کوهی

گیاه پونه کوهی هم یک گیاه دارویی است و هم در پخت و پز از آن استفاده می شود. زمانی که گیاه پونه کوهی به ارتفاع 15 سانتی متر رسید، در هر زمانی که بخواهید می توانید از آن استفاده کنید و آن را برداشت نمایید. جدا کردن جوانه های گل از گیاه پونه کوهی باعث می شود گیاه طعم بهتری داشته باشد. بهتر است برگ های پونه کوهی را صبح ها زمانی که قطره های شبنم روی آن ها خشک شده است، برداشت کرد.

برگ های تازه پونه کوهی را می توان در فریزر قرار داد و آن ها را ذخیره کرد. همچنین می توان برگ ها در یک جای تاریک با تهویه خوب قرار داد تا خشک شوند.  پس از خشک شدن برگ ها، باید آن ها را در یک ظرف در بسته و محفوظ از هوا بریزید. 

گیاه پونه کوهی باید با فاصله از زمین بریده شود. در صورتی که پونه کوهی در زمین کاشته شود، برای حفظ آن در زمستان باید با یک لایه مالچ پوشانده شود. اگر پونه کوهی در گلدان کاشته و در خانه نگه داری شود، در تمام سال پونه کوهی تازه خواهید داشت و می توانید از آن استفاده کرده و لذت ببرید.

پونه کوهی یک گیاه خوشمزه و مفید است، پیشنهاد می کنیم این گیاه را به سبزیجات باغی خود اضافه کنید.