گلپر ( به انگلیسی Angelica)

گلپر یک گیاه اروپایی است که به عنوان طعم دهنده در غذاها و برخی از نوشیدنی ها استفاده می شود. گیاه گلپر سابقه طولانی در استفاده به عنوان چاشنی، دارو و چای دارد. کاشت و پرورش گلپر، تنوع مزه گیاهان باغ شما را افزایش می دهد.

گیاه گلپر، عضوی از خانواده جعفری است. گیاه گلپر دارای یک ریشه ضخیم (تقریبا شبیه هویج) می باشد. گیاه گلپر را معمولا خشک کرده و به عنوان چاشنی در غذاها یا به صورت دمنوش استفاده می کنند. گل های چتر مانند گلپر نمای زیبایی دارند اما فقط هر دو سال یکبار به وجود می آیند و بعد از گل دادن، معمولا کل گیاه می میرد. گل های چتری معمولا سفید رنگ یا سبز رنگ هستند و بعد از پژمرده شدن آن ها، دانه ها از اسپوک گل ها آویزان می شوند. گلپر عطر و بوی تند و طعم شیرینی دارد که مورد علاقه افراد زیادی می باشد. ریشه، برگ و دانه های گلپر همگی مفید هستند و خواص زیادی دارند.

گلپر در سال اول، بوته ای ساده با ساقه ای کوچک دارد که ممکن است ارتفاع آن به 30 تا 90 سانتی متر برسد. در سال دوم، بوته رشد بیشتری دارد و دارای برگ های بزرگ سه قسمتی می شود و ارتفاع ساقه به 120 تا 180 سانتی متر می رسد. ریشه گلپر، یک قسمت ضخیم و گوشتی است که کمی شبیه هویج رنگ پریده می باشد. کاشت گلپر به فضای زیادی نیاز دارد و بوته آن به عرض 30 تا 120 سانتی متر گسترش پیدا می کند. گیاه گلپر به سادگی توسط بذر یا تقسیم ریشه قابل کشت است.

چگونگی کاشت گلپر

گیاه گلپر، دو ساله یا چند ساله در نظر گرفته می شود ولی شما باید آن را به صورت سالانه بکارید. گل ها بعد از دو سال ظاهر می شوند و بعد از آن گیاه می میرد یا ممکن است برای یک یا دو سال دیگر هم از گیاه آویزان شوند.

در آب و هوای سرد، شروع کاشت گلپر در خانه بهتر است. بذرهای گلپر را در خزانه بکارید و بعد از این که اندازه نهال ها به 10 سانتی متر رسیدند آن ها را به زمین اصلی منتقل کنید. بذرها را در عمق 0/5 سانتی متری در خاک بکارید یا با لایه ای نازک از خاک آن ها را بپوشانید. در صورتی که اجازه دهید نهال ها بزرگتر شوند، انتقال آن ها به زمین دشوار می شود. جوانه زدن بذرهای گلپر ممکن است چند هفته طول بکشد. بهتر است بذرهای گلپر در اواخر تابستان یا اوایل پاییز کاشته شوند، البته می توان این کار را در اوایل بهار نیز انجام داد. برای بهبود جوانه زنی و درصد زنده بودن نهال ها، چینه بندی و شروع کاشت بذرها در خزانه توصیه می شود. هرچه دانه ها بزرگتر باشند، جوانه زنی آن ها بهتر می شود. فاصله بین نهال ها در زمین را باید 30 تا 60 سانتی متر در نظر بگیرید و فاصله بین ردیف ها نیز باید 90 سانتی متر باشد. 

گیاه گلپر آب و هوای خنک را ترجیح می دهد و بهتر است در نقاط سایه-آفتابی کاشته شود. اگر گلپر در یک تابستان گرم کاشته شود، باید برای حفاظت از گیاهان، یک سایه برای آن ها فراهم شود. زیرا گیاه گلپر به حرارت حساس است. گلپر در خاک های حاصلخیز، مرطوب و غنی از مواد آلی رشد خوبی دارد. برای گرفتن نتایج بهتر، می توان گیاه گلپر را در خاک کمی اسیدی کاشت. این گیاه به خشکی مقاوم نیست و نباید اجازه داد خاک خشک شود. بهتر است قبل از انتقال نهال های گلپر، زمین را شخم زد.

مراقبت از گلپر آسان است و فقط باید در خاک با زهکشی خوب کاشته شود و به اندازه مناسب در معرض نور باشد. مراقب علف های هرز باشید و اجازه ندهید در اطراف گیاهان گلپر گسترش پیدا کنند و خاک را هم به صورت ملایم مرطوب نگه دارید. برای جلوگیری از ایجاد بیماری های قارچی، آبیاری را در پایه گیاه انجام دهید. برای این که گیاه در سال دوم گل دهد، باید در پایان سال اول ساقه را قطع کنید.  

برداشت گلپر

برگ ها و ساقه ها را قبل از گلدهی برداشت کنید و ریشه ها را هم در اواخر پاییز جمع آوری کنید. برداشت ریشه ها بهتر است یک سال بعد از کاشت انجام شود. در هنگام برداشت ریشه ها باید مواظب بود، زیرا ممکن است ریشه بشکند.