بعضی از گیاهان مانند کاملیا، نیلوفر، گل پامچال و ... خاک های اسیدی را دوست دارند. اگر خاکی که برای کاشت گیاهان استفاده می‌کنید به اندازه کافی اسیدی نیست یا مقدار زیادی آهک در آن به کار برده شده است، در این متن چند روش برای افزایش اسیدیته خاک به منظور حفظ گیاهان اسید دوست گفته شده است تا بتوانند به خوبی رشد کنند.

PH خاک و آب خود را تست کنید.

1 – برای گرفتن بهترین و دقیق ترین نتیجه یک نمونه از خاک خود را بردارید و PH آن را به صورت حرفه ای تست کنید. ما می‌دانیم شاید برای شما خوشایند نباشد که به کسی که قرار است فقط یک عدد به شما بدهد مقدار زیادی پول بدهید ولی اگر شما می‌خواهید گیاهانتان رشد خوبی داشته باشند یا به هر دلیلی می‌خواهید خاک خود را اسیدی تر کنید باید یک تست دقیق از خاک خود بگیرید. شاید به نظر نرسد، ولی تفاوت بین دو عدد 5/5 تا 6/5 برای PH میزان زیادی است.

2 – تعیین PH در خانه: شما می‌توانید PH خاک را خودتان اندازه بگیرید اما دقت آن به اندازه دستگاه PH سنج نمی‌رسد. چندین راه برای به دست آوردن PH در خانه وجود دارد که هزینه زیادی هم ندارد:

A - استفاده از نوار کاغذی برای تست کردن PH. این روش فقط به شما می‌گوید که به طور کلی خاک شما اسیدی است یا بازی ولی یک عدد دقیق به شما نمی‌دهد. این کار به طور کلی یک کار سرگرم کننده است که می‌توانید از این روش برای تست کردن PH خاک به منظور پرورش بسیاری از گل ها، سبزیجات و سایر گیاهان استفاده کنید.

B – استفاده از سرکه و جوش شیرین برای تست کردن PH. استفاده از این مواد یکی از ابتدایی ترین راه ها برای تعیین اسیدی یا بازی بودن خاک است. در این کار سرکه و جوش شیرین را به خاک اضافه می‌کنند و صدای فش فش در آن را مشاهده می‌نمایند. اگر در اثر اضافه کردن سرکه خاک فش فش کرد یعنی بازی یا قلیایی است، اگر خاک در اثر اضافه کردن جوش شیرین فش فش کرد یعنی اسیدی می‌باشد.

C – خرید کیت تست PH. می‌توان برای تست PH از کیت های خانگی استفاده کرد. با این کیت ها ممکن است بتوان عدد PH خاک را فهمید. این روش از سایر روش های خانگی دقیق تر است.

3 – PH آبی که برای گیاهان استفاده می‌کنید را هم تست کنید. PH آب های زیرزمینی که شما گیاهانتان را با آن ها آبیاری می‌کنید در حدود 6/5 تا 8/5 است. اما از آنجا که لوله های آب معمولا زنگ می‌زنند می‌توان فهمید PH آب به سمت قلیایی است. اگر آبی که برای آبیاری گیاهان استفاده می‌کنید قلیایی باشد بنابراین خاک هم قلیایی می‌شود پس باید اسیدیته خاک خود را با توجه به نیاز گیاه افزایش دهید. یک راه برای حل این مشکل استفاده از آب خالص و تصفیه شده است. PH آب خالص 7 می‌باشد که تقریبا به طور کامل خنثی است. استفاده از آب خالص و تصفیه شده موثر است ولی ممکن است هزینه زیادی داشته باشد.

4 – چگونگی خواندن PH  .PH یک اندازه گیری است که با آن میزان اسیدی یا بازی بودن یک ماده مشخص می‌شود. این اندازه گیری در مقیاس 0 تا 14 وجود دارد. PH صفر بسیار اسیدی است (مانند باتری های اسیدی(   و عدد 14 بسیار قلیایی است (مانند پاک کننده های مایع) . PH 7 خنثی در نظر گرفته می‌شود.

به عنوان مثال اگر PH خاک شما 8/5 باشد به این معناست که خاک کمی قلیایی می‌باشد. در این زمان شما نیاز دارید مقدار کمی مواد اسیدی به خاک اضافه کنید تا میزان قلیایی بودن خاک کمتر شود. اگر PH خاک شما 6/5 باشد به این معناست که خاک کمی اسیدی می‌باشد، اگر می‌خواهید خاک بیشتر اسیدی شود باید مقداری مواد اسیدی به خاک اضافه کنید.

اسیدی کردن خاک

1 – نوع خاک خود را تعیین کنید. تعیین نوع خاک بسیار مهم است. نوع خاک به شما می‌گوید که از چه روشی برای اسیدی کردن خاک استفاده کنید. 

خاک هایی که زهکشی خوبی دارند و نسبتا سست هستند راحت تر اسیدی می‌شوند. این نوع خاک می‌تواند از مقدار زیادی مواد ارگانیک بهره مند شود زیرا تجزیه این مواد باعث اسیدی شدن خاک می‌شود.

خاک های سنگین مثل خاک رس که اجزای خاک خیلی به هم فشرده هستند سخت تر اسیدی می‌شوند. اضافه کردن مواد ارگانیک به این خاک ها باعث می‌شود که خاک بیشتر قلیایی شود. 

2 – به خاک های سست مواد ارگانیک اضافه کنید تا زهکشی خاک متعادل شود. برای اسیدی کردن این خاک ها استفاده از مواد ارگانیک بهترین راه است. در صورتی که مواد ارگانیک تجزیه شوند موجب اسیدی شدن خاک می‌شوند. اما اگر مقدار زیادی از آن ها استفاده شود لازم است PH خاک را پایین آورد. برخی از مواد ارگانیک خوب که شما می‌توانید استفاده کنید عبارتند از:

- پیت ماس

- کمپوست برگ بلوط 

- کمپوست و کود کشاورزی

3 – اضافه کردن گوگرد به خاک های بسیار فشرده یا خاک هایی که حاوی مقدار زیادی رس هستند. همانطور که قبلا ذکر شد اضافه کردن مواد ارگانیک به خاک های سنگین مشکل را بدتر می‌کند، زیرا این نوع خاک رطوبت را بیشتر حفظ می‌کند و باعث می‌شود بیشتر قلیایی شود. به همین دلیل اضافه کردن عناصری مثل گوگرد یا سولفات آهن بهترین راه برای اسیدی کردن خاک های سنگین است. 

عنصر سولفور یا گوگرد، خاک را اسیدی می‌کند زیرا باکتری های خاک گوگرد عنصری را به اسید سولفوریک تبدیل می‌کنند. برای هر 10 متر مربع یک کیلو گوگورد عنصری نیاز است تا PH خاک از 7 به 4/5 برسد. 

از آنجا عنصر گوگرد که به آهستگی واکنش می‌دهد، بهتر است آن را چند ماه قبل از کاشت گیاهان به خاک اضافه کنید تا نتایج بهتری به دست آورید. عنصر گوگرد را باید تا عمق 15 سانتی متر در خاک به کار ببرید.

4 – اضافه کردن سولفات آهن به خاک های سنگین یا خاک هایی که حاوی مقدار زیادی رس هستند. سولفات آهن برای اسیدی کردن خاک به یک واکنش شیمیایی وابسته است. از این رو مانند گوگرد عنصری که به باکتری های خاک برای تولید یک واکنش بیولوژِیکی نیازمند است، نمی‌باشد.

برای هر 100 متر مربع 5 کیلو سولفات آهن نیاز است تا PH خاک یک واحد کاهش پیدا کند. سولفات آهن خیلی سریع تر از گوگرد عمل می‌کند. سولفات آهن به راحتی می‌تواند PH را در عرض 2 تا 3 هفته پایین آورد. این یک مزیت است و شما می‌توانید در همان فصلی که تصمیم به کاشت گیاه گرفته اید از آن استفاده نمایید. 

در هنگام استفاده از سولفات آهن مواظب باشید. سولفات آهن می‌تواند باعث ایجاد لکه بر روی لباس ها، زمین و سنگ های کف بالکن یا هر جای دیگر شود. اگر لباس شما به سولفات آهن آغشته شده باشد نباید آن را با دیگر لباس ها بشویید، زیرا باعث می‌شود لباس های دیگر هم آسیب ببینند.

5 – از کودهای حاوی آمونیاک استفاده کنید. در بسیاری از موارد همه شما برای اسیدی کردن خاک باید از کودهای آمونیاکی استفاده کنید. بسیاری از کودها که برای گیاهان اسید دوست استفاده می‌شوند حاوی سولفات آمونیاک یا گوگرد اندود شده با اوره هستند. 

نیترات کلسیم و نیترات پتاسیم نباید به عنوان کود استفاده شوند حتی اگر حاوی آمونیاک باشند. این کود در واقع PH خاک را افزایش می‌دهد.

حفظ PH مناسب برای گیاهان

1 – اگر گل یا گیاهان خود را در حال حاضر کاشته اید از گوگرد عنصری استفاده کنید. زیرا گوگرد عنصری به آهستگی عمل می‌کند. در صورت امکان آن را به خاک های مرطوب اضافه کنید( بدون اختلال در سیستم ریشه). در طول ماه به نظارت PH خاک ادامه دهید.

2 – از اضافه کردن سرکه به خاک ممانعت کنید، سرکه PH خاک را به سرعت پایین می‌آورد اما در این مورد، کار مناسبی نیست. زیرا اضافه کردن سرکه باعث می‌شود موجودات مفید خاک به سرعت از بین بروند. از استفاده از سرکه اجتناب کنید مگر این که بخواهید گیاهان خود را از بین ببرید!

3 – از کنجاله پنبه دانه در طول سال به عنوان کود اسیدی استفاده کنید. در صورتی که شما خاک را با سولفات آهن اسیدی کرده باشید و به عنوان مثال در خاک خود بلوبری کاشته اید، از مقادیر زیادی کودهای اسیدی مانند کنچاله پنبه دانه برای پایین نگه داشتن PH استفاده کنید. کنجاله پنبه دانه به ویژه برای گیاهان اسید دوست مانند آزالیا عالی می‌باشد.

4 – حداقل سالی یک بار PH خاک را به صورت دقیق اندازه گیری کنید. PH خاک را در نزدیکی پایه گیاه چک کنید و از کودهایی مثل سولفات آلمینیوم استفاده کنید (به خصوص برای گل ادریسی). مواظب باشید به سیستم ریشه آسیب نرسانید. برای گرفتن نتایج بهتر از کیت های تست PH استفاده کنید یا یک نمونه از خاک خود را به مراکزی که به صورت حرفه ای PH را تست می‌کنند، بفرستید.

گیاهان زینتی و سبزیجات بیشتر محیط کمی اسیدی با PH 6/5 تا 6/8 را ترجیح می‌دهند. 

گیاهانی مانند گل ادریسی، آزالیا و بلوبری محیط اسیدی تر با PH 5 تا 5/5 را ترجیح می‌دهند.

5 – در صورت نیاز می‌توان PH خاک را با اضافه کردن آهک افزایش داد. در بعضی موارد ممکن است کارهایی که برای اسیدی کردن خاک انجام می‌دهید بیش از حد خوب کار کند و خاک برای کاشت گیاه بیش از حد اسیدی ‌شود. در این موارد شما باید خاک را با اضافه کردن آهک مقداری قلیایی کنید. آهک در سه نوع وجود دارد: سنگ آهک، آهک سوخته ، آهک هیدراته . اضافه کردن میزان آهک و نوع آن به شما بستگی دارد که می‌خواهید PH تا چه حد بالا ببرید. بهتر است قبل از استفاده با یک مشاور در امور باغبانی مشورت کنید.