کاشت ریحان در خانه

ریحان یک گیاه محبوب و معطر با کاربردهای فراوانی در آشپزی است. در واقع بیش از 100 گونه ریحان وجود دارد و انواع آن بسیار متنوع است، از ریحان شیرین ایتالیایی گرفته تا ریحان تند تایلندی. بیشتر واریته‌های ریحان به راحتی در باغ‌های بیرون از منزل رشد می‌کنند و با چند تغییر جزئی، شما می‌توانید ریحان را بدون هیچ زحمتی در گلدان هم بکارید و آن را در خانه نگهدارید.

مقادیر کافی از خورشید و آب، ترکیبات کلیدی در رشد این سبزی معطر و محبوب است. در صورتی که قصد دارید گلدان ریحان را در خانه نگه دارید، با رعایت شرایط مناسب هر زمان از سال می‌توانید اقدام به کاشت کنید.

قسمت اول : مقدمات کشت ریحان در گلدان

1 - تهیه بذر ریحان
حتما بذرها را از یک منبع یا فروشگاه قابل اطمینان خریداری کنید. شما می‌توانید از فروشگاه‌های مخصوص فروش لوازم باغبانی و بذر و یا فروشگاه‌های آنلاین، دانه‌های ریحان را برای کاشت بخرید که معمولا در بسته بندی‌های صدتایی ارائه می‌شوند.
• اگر قصد خرید اینترنتی را دارید حتما از معروفیت و قیمت فروش مناسب مارکت مد نظرتان اطمینان حاصل کنید.

2 - خاک مناسب برای کاشت ریحان
خاک مناسب کاشت ریحان حتما باید زهکشی خوبی داشته باشد. همچنین ریحان نیاز به خاكی غنی از مواد مغذی دارد تا بتواند گیاه سالم و با طراوت رشد کند. شما می‌توانید خاک مورد نظر خود را به راحتی در فروشگاه‌های مخصوص پیدا کرده و یا آنلاین تهیه کنید.
3 - گلدان مناسب برای کاشت ریحان
سه چهارم گلدان را از خاک پر کنید. جنس گلدان از خاک رس، پلاستیک، سنگ یا بتن باشد، بهتر است. بعد از پر کردن گلدان، خاک را مرطوب کنید
• در انتهای گلدان حتما برای خروج آب و تامین زهکشی گلدان سوراخ‌هایی باشد تا آب خارج شود. این یک امر ضروری برای کشت موفق یک گیاه است. حتما اطمینان حاصل کنید که زیر گلدان یک ظرف کوچک باشد تا آب اضافی خارج شده در آن ریخته شود.
• بهترین گلدان، گلدان رسی با سینی پلاستیکی است که گزینه خوبی به نظر می‌رسد.

• گلدان مناسب برای کاشت هر نهال ریحان باید حداقل قطر و عمق 20 سانتی‌متری داشته باشد. در یک گلدان 30 سانتی‌متری 3 نهال ریحان می‌توانید بکارید.

4 - کاشت بذر ریحان
اگر از گلدان‌های کوچک استفاده می‌کنید باید سعی کنید سه بذر بکارید و اگر گلدان‌تان کمی بزرگتر است از پنج تا هفت بذر استفاده کنید. بذرها را با فاصله 3 سانتی متری از هم روی سطح خاک قرار دهید. بذرهای ریحان را به عمق نیم سانتی‌متر در خاک بکارید. بذر ریحان ریز است به همین دلیل نباید خیلی عمیق کاشته شود.
• حتما بیشتر از یک بذر در خاک قرار دهید، چون ممکن است برخی رشد نکنند.
• هدف از ایجاد فاصله بین هر بذر (تقریبا 3 سانتی‌متر)، به این دلیل است که بعدا بتوان نهال‌ها را راحت از هم جدا کرد.
• حتما لازم نیست بذرها را با فشار درون خاک قرار دهیم.
5 - آبیاری اولیه بذرهای کاشته شده
برای آبیاری اولیه بذرها اصلا نیازی ندارید تا به میزان زیادی آب دهید. فقط به اندازه کافی که روی بذرها را بگیرد یعنی حدودا نیم سانتی متر از سطح خاک. این اندازه کافی است تا از بذرها محافظت کند و به رشد آن‌ها کمک کند. حتما مراقب باشید تا هیچ وقت خاک را کاملا خیس و پر از آب نکنید.
6 - مرطوب نگه داشتن خاک
توجه داشته باشید که همیشه خاک گلدان را مرطوب نگه دارید. برای این کار می‎توانید از یک بطری اسپری آب استفاده کنید و سطح خاک را آب بپاشید. یا حتی می‌توانید دستان خود را خیس کرده و کم کم آب به سطح خاک بپاشید.
• یک سینی یا ظرف مناسبی را در پایین گلدان بگذارید تا آب اضافه آن خارج شود.
• همینطور یک پلاستیک نیز می‌توانید روی سطح گلدان بگذارید تا رطوبت را بیشتر نگه دارد.
7 - نور خورشید
گلدان‌ها باید هر روز نور آفتاب بگیرند تا رشد کامل داشته باشند. برای این کار باید حداقل گلدان‌ها 6 ساعت در معرض نور آفتاب باشند. بهترین نقطه برای رشد گیاه ریحان نزدیک یک پنجره آفتاب گیر گرم و روشن است.
• گلدان را مستقیما جلوی پنجره قرار ندهید. همانطور که اشاره شد گلدان را نزدیک پنجره قرار دهید. چون با این کار ریحان تحت تاثیر دما گرم شده و پلاسیده می‌شود و خیلی زودتر از حد معمول رشد می‌کند.
• معمولا پنجره‌های جنوبی خانه برای قرار دادن گلدان‌ها گزینه بهتری هستند. اگر در منزل‌تان فضای مناسبی نداشته باشید که 6 ساعت نور خورشید بتابد پیشنهاد می‌شود از منابع تابش نور خورشید اضافه استفاده کنید.
8 - جوانه زنی بذرهای ریحان
معمولا پس از 5 تا 10 روز بذرها رشد کرده و شروع به جوانه زنی می‌کنند. زمان دقیق برای رشد دانه‌ها و جوانه زدن به میزان نور خورشیدی که آنها دریافت می‌کنند، درجه حرارت خاک و رطوبت موجود بستگی دارد. پس صبور باشید و دانه‌ها را مرطوب و گرم نگه دارید.
قسمت دوم : مراقبت پس از کاشت ریحان
1 - آبیاری
ریحان را از پایه دوبار در هفته آب بدهید. به جای ریختن آب به طور مستقیم بر روی برگ و ساقه گیاه، آب را درست تا خط رویش ساقه در خاك بریزید. به این ترتیب، ریشه ها قادر به جذب آب از پایه می باشند و برگ‌های ریحان مرطوب و خیس نمی‌شوند.
• برای اطمینان از زمان آبیاری، با قرار دادن انگشت خود در عمق حدود 2.5 سانتیمتر خاک، رطوبت آن را آزمایش کنید. اگر با انگشتتان در این عمق احساس خشكی كنید، گیاه را به آرامی آبیاری کنید.
2 - نور مورد نیاز ریحان
همانطور که قبلا اشاره شد اگر نتوانستید از یک منبع نور طبیعی برای رشد گیاهتان استفاده کنید، از چراغ های مخصوص رشد استفاده کنید. اگر برای گیاهتان نور مصنوعی در نظر گرفتید، باید بین 10 تا 12 ساعت گیاهتان زیر نور باشد تا بتواند نیاز نور خود را تامین کند.
• چراغ‌های فلوئورسنت استاندارد و معمولی تقریبا باید به اندازه 5 سانتی‌متر از بالای گیاهان فاصله داشته باشد.
• چراغ‌های فلوئورسنت پر شدت با خروجی نور بالا که اندازه جمع و جوری دارند باید 30 سانتی متر بالاتر باشند.
• ارتفاع 61 تا 122 سانتی متری را برای چراغ‌های فلوئورسنت شدت بالا با صفحه تابش بزرگ تنظیم کنید.
• چراغ های LED را در فاصله 30 تا 50 سانتی متری از بالای گیاه ریحان قرار دهید.
3 - pH
سطح خوب pH برای گیاه ریحان معمولا بین 6 تا 7.5 است. هم‌چنین با استفاده از کودهای آلی می‌توانید به سطح pH بهینه دستیابی پیدا کنید. کودهای آلی مناسب کاشت ریحان را می‌توانید از فروشگاه‌های مخصوص تهیه کرده و به سادگی همواره با دستگاه pH آن را چک کنید.
• از آنجا که ریحان در درجه اول برای اهداف آشپزی استفاده می‌شود، بسیاری از کودهای غیر آلی ممکن است خطر بالقوه ای را ایجاد کنند، پس گزینه اول برای کاشت ریحان کودهای آلی مناسب است.
4 - گردش هوا
تنظیم یک فن برای گردش هوا یک زیستگاه طبیعی را برای گیاه شبیه سازی می‌کند. شما می‌توانید برای دو ساعت در روز این کار را برای گیاه خود انجام دهید و فن را مقابل آن قرار دهید. انجام این کار باعث می شود که هوای گرم بیش از حد در اطراف گیاه رو به زوال برود و هوا مانند یک نسیم خنک در فضای باز اطراف گیاه گردش کند.
• حتما فن را روی کمترین درجه گردش قرار دهید.
5 - فاصله مناسب بین نهال‌های ریحان
زمانی که اندازه نهال‌های ریحان 5 تا 7 سانتی‌متر رسید، آن‌ها را به گلدان‌های مجزا منتقل کنید یا فاصله بین نهال‌ها را بیشتر کنید. هر گیاه ریحان با گیاه بعدی خود باید 15 تا 30 سانتی‌متر فاصله داشته باشد تا اطمینان حاصل شود که محل رشد آن‌ها مناسب است. در غیر این صورت اگر گیاهی بدجا بود یا بسیار نازک بود زمانی که هنوز بیش از دو برگ نداده است آن را به آرامی از خاک بردارید.
• موقع برداشتن گیاه از گلدان حتما با احتیاط از انگشتان خود یا با کمک یک چوب کوچک این کار را انجام دهید.
• دقت کنید که گیاهچه، ریشه ها و همه چیز را از خاک با انگشتان خود خارج کنید.
• در صورت تمایل می‌توانید گیاه را به گلدان دیگری یا در همان گلدان با رعایت فاصله منتقل کنید.
6 - برداشت برگ‌های بالایی ریحان
هنگامی که نهال‌های ریحان به ارتفاع بالای 30 سانتی‌متر رسیدند باید برگ‌ ریحان‌های بالایی را چید. برگ‌های بالایی وقتی به بیشتر از سه تا برسند آماده چیده شدن هستند. برای چیدن می‌توانید از قیچی‌های تیز استفاده کنید تا آن‌ها را کامل ببرید.
• بریدن برگ‌های بالایی هر دو هفته یک بار باعث می‌شود تا همه گیاه فقط ساقه نباشد و برگ‌ها تقویت شوند.
• سعی کنید برگ‌هایی که ضعیف، کمی پژمرده و یا در غیر این صورت آسیب دیده اند، نیز برچینید. این برگ‌ها هنوز برای خوردن نیز مناسبند.
7 - پژمردگی
پژمردگی یکی از نشانه‌هایی است که نشان می‌دهد گیاه شما تشنه است و نیاز به آب دارید. پس برای آبیاری خاک را خیس کنید و اجازه دهید تا کامل خشک شود سپس مجددا آبیاری کنید. همچنین می‌توانید گیاه را برای چند ساعت از محل آفتاب گیر خود دور کنید و در سایه قرار دهید تا برگ‌های ریحان جان گرفته و تازه شوند.
• پس از انتقال گیاه از آفتاب به سایه و آبیاری مناسب حداقل 4 ساعت زمان می‌برد تا گیاه کاملا سالم و شاداب بشود.
• در صورت لزوم برگ‌های خیلی پژمرده را قیچی کنید.

قسمت سوم : برداشت ریحان
1 - برداشت قبل از گلدهی ریحان
ریحان را قبل از اینکه کامل گل بدهد برداشت کنید. با این کار شما تازه ترین و بزرگ ترین برگ‌های ریحان را خواهید داشت. اگر ریحان شما گل داد، گل‌ها را ببرید تا یک انرژی دوباره برای رشد ریحان‌ها به آن‌ها دهید.
• دقت کنید زمانی که برگ‌ها لکه بزنند، زمانی ست که ریحان‌ها گل کرده اند و گل‌ها به راحتی قابل مشاهده هستند.
2 - برداشت کم
زمانی که به مقدار کمی ریحان نیاز دارید می‌توانید برگ‌ها را به اندازه کم یا با انگشتانتان یا با قیچی تیز بچینید. چیدن چند عدد برگ ریحان آسیب خاصی به گیاه نمی‌زند.
• زمانی که قصد ندارید همه برگ‌ها را بچینید پس بهتر است کمتر از یک سوم آن را بچینید. این به شما اطمینان می‌دهد که گیاه دارای انرژی کافی برای رشد است.
3 - بریدن برگ‌های بزرگ
برگ‌های بزرگی که بیش از حد رشد کرده اند را با قیچی ببرید تا دوباره امکان رشد برای بزرگتر شدن سایر برگ‌ها باشد. برش بالای برگ‌ها باعث می‌شود که رشد جدید ادامه یابد و که گیاه ریحان شما را برای مدت زمان بیشتری حفظ می‌شود.
• بریدن ساقه‌ها و برگ‌های خیلی جوان باعث می‌شود تا رشد ساقه و گیاه کم شود.