بادمجان
نام لاتین: Eggplant
نام علمی: Solanum melongena

بادمجان یک گیاه چند ساله گرمسیری است که در مناطق سردسیر و نیمه سردسیر به عنوان گیاه یک ساله کشت می‌شود. ساقه اغلب کرک دار است. گل‌ها سفید مایل به بنفش هستند و کاسه گل پنج لوبی است و دارای پرچم زرد می‌باشد. میوه‌ها در شکل‌ها و رنگ‌های متنوع وجود دارند. بادمجان در رنگ‌های بنفش، سفید، مشکی، نارنجی و ... موجود می‌باشد. میوه‌های بیضی شکل، قلمی، گرد و ... هستند. گوشت میوه سفید رنگ است. وقتی که میوه باز می شود، به دلیل اکسیداسیون گوشت آن به سرعت قهوه ای رنگ می‌شود.
گیاه بادمجان می‌تواند به ارتفاع 40 تا 150سانتی‌متر رشد می‌کند و دارای برگ‌های بزرگ به طول 10 تا 20 سانتی‌متر و عرض 5 تا 10 سانتی‌متر می‌باشد. بوته برخی گونه‌ها (گونه‌های نیمه وحشی) می‌توانند به ارتفاع 220 سانتی‌متر رشد کنند. برگ‌های این گونه‌ها می‌توانند به اندازه 30 سانتی‌متر بزرگ شوند. اندازه میوه‌ها در این گونه‌ها حدودا 3 سانتی‌متر است. اندازه میوه‌ها در گونه‌های معمولی به 30 سانتی‌متر هم می‌رسند، در واقع اندازه میوه بادمجان به واریته آن بستگی دارد.

چگونگی کاشت بذر بادمجان

1 - ابتدا بذرها را در سینی نشا یا گلدان بکارید سپس نهال را بعد از رفع سرما به زمین منتقل کنید.
2 - بذر بادمجان را به عمق 5 میلی‌متر در یک خاک غنی دارای زهکشی خوب بکارید. دمای مناسب برای جوانه‌زنی بذر بادمجان 27 تا 32 درجه سانتی‌گراد است. در این دما بذرها یک تا دو هفته بعد از کاشت جوانه می‌زنند. بذر بادمجان در دمای پایین جوانه نمی‌زند. تا زمان جوانه‌زنی خاک را مرطوب نگه دارید.
3 - بعد از اتمام سرما نهال بادمجان را به زمین منتقل کنید. نهال‌ها را در یک مکان دارای آفتاب کامل بکارید. فاصله بین نهال‌های بادمجان را 45 تا 60 سانتی‌متر و فاصله بین ردیف‌های کاشت را 90 سانتی‌متر در نظر بگیرید.
4 - در طول فصل رشد به طور منظم به گیاه آب دهید. هفته‌ای سه بار آبیاری کافی است. خاک را مرطوب کنید ولی مواظب باشید بیش از حد خیس نشود.
5 - از دادن کودهای با نیتروژن بالا به گیاه خودداری کنید، زیرا در این صورت باعث پرپشت شدن برگ‌ها و کاهش تولید میوه می‌شود. بعد از اینکه گیاه بادمجان چند برگ تشکیل داد، هفته‌ای یک بار یا دو هفته‌ای یک بار به گیاه کود متعادل بدهید. کودهای NPK (نیتروژن-فسفر-پتاسیم) 20-20-20 یا 15-30-15 برای بادمجان مناسب هستند.

برداشت بادمجان

زمانی که میوه به اندازه مورد نظر رسید آن را برداشت کنید. میوه را با قیچی یا چاقو از ساقه جدا کنید و مواظب باشید که بوته را خراش ندهید زیرا باعث ورود عوامل بیماری زا و پاتوژن ها می‌شود. اجازه ندهید بادمجان خیلی بزرگ شود زیرا باعث توسعه دانه‌ها و تلخ شدن بادمجان می‌شود. همچنین در این صورت تولید بادمجان به شدت کم خواهد شد.

ذخیره و نگهداری بادمجان

بادمجان را باید با رطوبت نسبی 80 درصد و دمای 12 تا 15 درجه سانتی گراد ذخیره کرد. بادمجان‌ها را با محصولاتی که اتیلن تولید می‌کنند (مثل گوجه فرنگی) ذخیره نکنید. بدن بادمجان به کم آبی حساس است بنابراین اگر می‌خواهید آن را به مدت طولانی ذخیره کنید برای جلوگیری از خشکی باید آن‌ها را با پوشش‌های مناسب بپیچید.

آفات بادمجان

از مهمترین آفات گیاه بادمجان، شته می باشد که روی بیشتر گیاهان مثل بادمجان، خیار، خربزه، طالبی، کدو، چغندر و دیگر گیاهان فعالیت می‌کند. این آفت روی برگ و ساقه گیاهان تجمع یافته و در نتیجه حمله آن، برگ‌ها پیچیده و زرد می‌شوند. با تغذیه از شیره گیاهی باعث پژمرده شدن برگ‌ها، ضعف بوته‌ها، از بین رفتن جوانه و بالاخره خشک شدن گیاه می‌شود.
روش مبارزه:
مبارزه بیولوژیکی:
خوشبختانه شته‌ها در طبیعت دشمنان زیادی مثل کفشدوزک‌ها، مگس‌ها ، زنبورها و ... دارند که این حشرات سودمند از تخم لارو و حشرات کامل شته ها تغذیه می‌کنند و یا اینکه در داخل بدن شته‌ها تخم ریزی کرده و آن‌ها را پارازیتی می‌کنند و به این ترتیب از زیاد شدن این آفت در طبیعت تا حدی جلوگیری می‌شود. در بین این حشرات سودمند کفشدوزک که در تمام مناطق سبزی کاری وجود دارد به مقدار زیادی شته‌ها را از بین می‌برد. همچنین لارو گروهی از مگس‌ها از شته‌ها تغذیه می‌کنند و تعدادی از زنبورها تخم خود را داخل بدن شته‌ها گذاشته و نوزاد زنبور از مواد داخل بدن شته‌ها تغذیه کرده و باعث از بین رفتن آن‌ها می‌شود.
مبارزه مکانیکی:
بهتر است پس از برداشت محصول، بقایای محصول و علف های هرز اطراف مزرعه را شخم زده و زیر خاک کنند و در بهار با وجین علف‌های هرز داخل و خارج مزرعه می توان باعث از بین رفتن آن‌ها شد.
مبارزه شیمیایی:
برای مبارزه شیمیایی می‌توان از سمومی مثل دیازینون 20 درصد، مالاتیون 50 درصد، دیپترکس 80 درصد و رکسیون 40 درصد به نسبت 1 تا 1/5 لیتر در هزار (20 تا 30 گرم سم در یک حلب بنزین 20 لیتری) استفاده و گیاهان را سم پاشی نمود. برای جلوگیری از خطر مسمومیت باید از برداشت محصول حداقل به مدت 20 روز بعد از سم پاشی خودداری شود.

بیماری های گیاه بادمجان

بلایت فوموپسیس:
علائم بیماری : گیاهان جوان سیاه شده و می‌میرند و در گیاهان مسن تر نقاط قهوه‌ای رنگی روی برگ‌ها ظاهر می‌شود و میوه‌ها از جوش‌هایی به رنگ سیاه متمایل به قهوه ای پوشیده می‌شوند.
روش مبارزه: استفاده از ارقام مقاوم و استفاده از سمومی مثل مانب و زینب
پژمردگی ورتیسیلیومی:
علائم بیماری: گیاه به تدریج پژمرده می‌شود و بین رگبرگ‌ها قهوه ای می‌شود و باعث کوتولگی گیاه می‌گردد.
روش مبارزه: فومیگاسیون خاک، استفاده از ارقام مقاوم به ورتیسیلیوم و تناوب کشت طولانی.