آموزش کاشت تربچه

مرکز اولیه تربچه کشور فرانسه بوده است. تربچه گیاهی است که دارای انواع بیشماری می باشد و عموما با غذا یا به عنوان پیش غذا به طور خام خورده می شود. در بعضی موارد از برگ تربچه به صورت خام استفاده می شود. تربچه بسیار اشتها آور بوده و برای هضم غذا نیز فید است. تربچه دارای انواع و اقسام زیادی است که علاوه بر رنگ های مختلف دارای شکل و اندازه های گوناگون و متعدد نیز می باشند.

انواع تربچه:

1 – تربچه قرمز گرد که بسیار زود رس بوده و بعد از 22 روز قابل برداشت است.

2 – تربچه قرمز نوک سفید که جنس آن بسیار مرغوب بوده و در مدت 28 روز قابل بهره برداری است.

3 – تربچه سفید گرد که در مدت 35 روز پس از کاشت قابل بهره برداری است.

4 – تربچه گرد صورتی که در مدت 28 روز قابل بهره برداری است و قطر آن ممکن است به 5 سانتی متر هم برسد بدون آن که وسط آن پوک شود. 

5 – تربچه بلند که حالت کشیده دارد که بسیار ترد و لذیذ است و قابلیت کشت آن در تمام طول سال وجود دارد.

آب و هوا برای رشد تربچه

تربچه گیاهی است که در هر آب و هوایی می روید ولی در گرمای تابستان ریشه های آن پوک شده و گیاه تولید بذر می کند، از این جهت باید در فصول معتدل و نسبتا خنک به جز در شرایط یخبندان اقدام به کاشت تربچه نمود. اگر هدف تولید تربچه در گلخانه باشد باید دما در روز حدود 8 تا 10 درجه سانتی گراد و در شب 4 تا 6 درجه سانتی گراد باشد. حداکثر دمایی که تربچه تحمل می کند 35 درجه سانتی گراد است ولی در این دما غده ها پوک می شوند و بهترین دما در هوای آزاد 20 درجه سانتی گراد می باشد. تربچه در طول روز بلند، تولید ساقه گل دهنده می کند ، بنابراین دمای خیلی بالا مانند طول روز بلند عمل کرده باعث به گل رفتن تربچه و در نتیجه تولید بذر می شود. به همین دلیل تربچه را فقط در فصل خنک می کارند.

عوامل موثر در پوک و تند شدن تربچه

اگر برداشت تربچه به موقع انجام نشود باعث پوک شدن غده می شود و در واقع هر عاملی مانند دمای بالا و تغذیه زیاد که باعث افزایش رشد سلول های غده می گردد منجر به افزایش فضای بین سلولی و پوک شدن غده می شود. طعم تربچه نیز بستگی به تغذیه و زمان برداشت آن دارد. ازت زیاد، کود حیوانی فراوان و خشکی هوا و همچنین برداشت دیرتر از موعد غده باعث تند شدن مزه آن می شود.

کشت تربچه در سطح کوچک (منزل)

این گیاه را می توان در تمام مدت بهار و اوایل تابستان (البته قبل از گرم شدن شدید هوا) به فاصله هر 15 روز یکبار کشت نمود. تربچه را در زمینی که از قبل آماده شده و زه کشی خوبی دارد کشت می کنند. بذر تربچه را با فاصله 2 تا 4 سانتی متر از یکدیگر کشت می کنند و فاصله ردیف ها از هم 30 تا 40 سانتی متر باید باشد. برای به دست آوردن نتیجه بهتر، حذف کردن علف های هرز و آبیاری خوب و به موقع لازم است. مدت جوانه زدن بذر تربچه 5 روز است.

کشت تربچه در سطح وسیع

تربچه احتیاج به خاک سبک و قوی دارد بنابراین بایستی قبل از کاشت در پاییز همراه با شخم پاییزی میزان 25 تا 30تن در هکتار به زمین کود حیوانی پوسیده اضافه کرد. کشت این گیاه در اواخر فروردین ماه تا اوایل تیر ماه یعنی همزمان با بر طرف شده سرمای بهاره و قبل از گرما انجام می گیرد. ولی قبل از کاشت میزان 40 تا 60 کیلوگرم در هکتار کود ازته، 100 تا 70 کیلوگرم در هکتار کود فسفر و 100 تا 150 کیلوگرم در هکتار کود پتاسه به خاک اضافه می شود. فاصله ردیف های تربچه را از هم 25 تا 30 سانتی متر و فواصل بوته ها 10 الی 15 سانتی متر در نظر می گیرند. بذرها را به عمق 0.5 تا 1 سانتی متر می کارند. چنانچه هدف استفاده از برگ تربچه باشد فاصله کشت بذر 2 سانتی متر در نظر گرفته می شود و قبل از آن که ریشه آن درشت شود تعدادی از تربچه های برگی را خارج کرده و فاصله را به 15 سانتی متر می رسانند. 

آبیاری

به علت رشد سریع، تربچه در فصول گرم هرچند روز یک بار به آبیاری نیاز دارد ولی در فصل پاییز و زمستان با توجه به وضع باران منطقه، زمین آبیاری می شود و نباید زمین کشت گیاه کاملا خشک شود.

بیماری ها

پژمردگی فوزاریومی: در هوای گرم، گیاه جوان زرد شده و به سرعت از بین می رود و با کوتولگی، زرد شدن یک طرف برگ، تغییر روند آوندها در ریشه همراه است. 

روش مبارزه: استفاده از انواع مقاوم و اجتناب از کشت در خاک های آلوده

آفات تربچه

از آفات مهم تربچه لارو پروانه است که می بایست در موقع بذر پاشی، خاک را با محلول دیازینون ضدعفونی کرد. در هر صورت هر نوع سم پاشی قبل از تشکیل غده می بایست انجام گیرد.

برداشت

برداشت محصول هنگامی است که تربچه ها ریز و گرد شده باشند. چنانچه در برداشت محصول تربچه تاخیر شود، غده های تربچه پوک خواهند شد.

بذر گیری

برای به دست آوردن بذر مرغوب باید در پایان دوره رشد، از بین آخرین بوته ها، تربچه های سالم و قوی و یکدست را انتخاب و جدا نموده و آن ها را در زیر خاک و ماسه خشک در محل تاریک انبار کرد و پس از گذشتن فصل زمستان آن ها را بیرون آورده و در زمین آماده شده به فواصل 40 تا 50 سانتی متر کاشته و آبیاری کنید. پس از مدت 15 تا 20 روز جوانه ها به تدریج ظاهر و گل ها تشکیل می شوند. در اوایل تابستان بذر روی گیاه تشکیل می گردد. پس از رسیدن بذرها آن ها را جمع آوری کرده و بعد از خشک کردن به آهستگی آن ها را کوبیده و بذور جدا شده را در سایه خشک کرده و نگه داری نمایید.