آموزش کاشت هویج

هویج یک گیاه علفی دو لپه ای است که به خاطر ریشه حجیم آن کشت می شود. فرم وحشی هویج، یک ساله است. ولی نوع مورد کشت هویج که معتقدند از نوع هویج وحشی مشتق شده است، دو ساله می باشد. شکل ریشه هویج می تواند از قطر 2 تا 6 سانتی متر و طول آن 6 تا 90 سانتی متر تغییر نماید و رنگ گوشت آن ممکن است سفید – زرد – نارنجی – قرمز – ارغوانی و یا سیاه (ارغوانی بسیار تیره) باشد.

شرایط اقلیمی

هویج به عنوان یک محصول فصل خشک، بهترین رشد را در میانگین دمایی 16 تا 18 درجه سانتی گراد دارد، رشد هوایی در شرایط میانگین دمای هوای 28 درجه سانتی گراد افت کرده و ریشه دارای طعم نامناسبی می گردد. در دمای پایین رنگ هویج کم رنگ شده و ریشه ها در دمای کمتر از 16 درجه سانتی گراد بلند و باریک می شوند. در دمای 4 تا 10 درجه سانتی گراد رشد ریشه و اندام های هوایی بسیار کم می گردد.

مناطق بسیاری وجود دارد که نیازهای دمایی را برای تولید هویج براورده می کنند. هویج در مناطق نیمه قطبی سوئد – فنلاند و آلاسکا که عرض جغرافیایی شمالی آن ها بیش عرض شمالی بوده و کمتر از 60 روز بدون  یخبندان در سال دارند، هویج در ارتفاعات 1000 تا 3000 متری کاستاریکا و مناطق کوهستانی گواتمالا کشت می شود و در فیلیپین در ارتفاعات 2000 متری می توان هویج را در سراسر سال کشت نمود. برای پرورش هویج در مناطق گرمسیری شب های خنک لازم است.

تشکیل ساقه گل دهنده

هنگامی که بوته های بذری با قطر ریشه 6 میلی متر یا بیشتر (در مرحله نونهالی نباشند) در معرض یک دوره دمای کمتر از 10 درجه سانتی گراد قرار گیرند، گل دهی صورت می گیرد. آزمایشات نشان می دهند که ورنالیزاسیون (بهاره کردن)به مدت 8 هفته در دمای 8 تا 9 درجه سانتی گراد برای گل دهی هویج لازم است و در هویج هایی با ریشه های بزرگ تر گل دهی راحت تر صورت می گیرد. گزارش شده است انواع قرمز رنگ حاوی آنتوسیانین تحت شرایط روز بلند گل می دهند.

خاک، رطوبت و تغذیه

هویج در انواع زیادی از خاک ها به خوبی رشد می کند و ترجیحا به خاکی با زهکشی خوب و PH خنثی (5/5 تا 7) نیاز دارد. خاک های لوم شنی یا خاک های آلی فاقد کلوخ یا سنگ، برای تولید ریشه های صاف و راست ترجیح داده می شود. میزان فشردگی خاک بر رشد و طول ریشه موثر است. فشردگی خیلی کم یا خیلی زیاد برای رشد ریشه مضر است. در خاک های بسیار فشرده شده ریشه به صورت مخروطی و در خاک های نرم، نازک و بلند می شود.

بذر هویج را در ردیف هایی به عرض 8 تا 15 سانتی متر می پاشند و مشخص گردیده که حداکثر عملکرد در هویج با تراکم 100 تا 150 بوته در متر مربع است و عملکرد در کشت به صورت ردیف های مستطیلی شکل با نسبت 1 به 6 بیشتر از فضای مربعی شکل با نسبت 1 به 1 می باشد.

وجود رطوبت کافی در فصل رشد بسیار مهم است . مجموع 45 تا 90 سانتی متر آب (شامل آب بارندگی) برای کیفیت و عملکرد بالا لازم است. تحت شرایط کم خاک، طعم هویج بسیار تند و شدید می گردد و در خاک های با رطوبت زیاد، ریشه ها کم رنگ می گردند. هویج برای عملکرد خوب ، به مواد غذایی موجود در خاک به میزان70 تا 120 کیلوگرم ازت، فسفر 30 تا 35 کیلوگرم و 1 تا 5 کیلوگرم پتاس در هکتار نیاز دارد.

طرز کشت هویج در سطح کوچک (منزل)

هویج گیاهی است که در دو نوبت بهاره و پاییزه در زمینی که دارای خاک سبک و پوک می باشد کاشته می شود . هویج را به صورت خطی یا ردیفی کشت می کنند که فاصله بین ردیف ها یا خطوط را حدود 40 سانتی متر و فواصل بوته ها را 4 تا 6 سانتی متر در نظر می گیرند و همچنین به صورت دستپاش نیز در سطح کم کشت می شود و از آن جایی که بذر هویج ریز است برای آن که در هنگام پاشیدن پراکنده پاشیده شود لازم است مقدار بذر لازم را با سه برابر خاک نرم و خشک مخلوط و سپس آن را دستپاش نمایید.

طرز کاشت هویج در سطح وسیع

هویج در سطح وسیع در دو نوبت بهار و پاییز کشت می شود. زمان کشت بذر هویج در مناطق سردسیر، پس از رفع سرمای بهاره در بهار و در مناطق گرمسیر در پاییز و زمستان است. اراضی سبک و قابل نفوذ برای رشد کامل ریشه ضرورت دارد. زمینی که برای کشت هویج انتخاب می شود را در ابتدا بایستی شخم عمیق زد و در پاییز به هر هکتار آن 25 تا 30 تن کود حیوانی پوسیده اضافه کرد. سپس در اوایل فروردین زمین را به صورت جوی و پشته آماده نمود. فواصل ردیف ها در هویج زودرس 25 سانتی متر و در هویج های دیررس 30 تا 35 سانتی متر و فواصل بوته ها را به طور متوسط 5 تا 10 سانتی متر روی ردیف در نظر می گیرند. بذر هویج را در کنار پشته ها می کارند و عمق کاشت بذر 0/5 تا 1 سانتی متر است. بعد از آن که بذرها سبز و بوته ها 4 برگه شدند تدریجا در 2 تا 3 نوبت آن ها را پراکنده کرده و پس از پراکنده کردن باید مزرعه را بلافاصله آبیاری نمود تا ریشه هایی که اطرافشان خالی شده پوشانده شوند. عمل پراکنده کردن باید تا زمانی صورت بگیرد که فاصله بین بوته ها به 10 تا 15 سانتی متر برسد. مدت فعالیت ریشه در خاک در حدود 6 ماه است و در این مدت مواد غذایی لازم را از خاک جذب و ذخیره می نماید. در تمام این مدت سله شکنی بعد از هر آبیاری ضروری است.

برداشت

برای مصرف تازه هویج، هنگامی که قطر اغلب ریشه ها در محل طوقه به 5/2 تا 5/3 سانتی متر برسد برداشت می کنند که بسته به دمای محیط معمولا مصادف با 65 تا 85 روز یا بیشتر بعد از کاشت است.

هویج های مورد استفاده برای فرآوری را برای افزایش رنگ و ماده خشک در زمان بلوغ، به مدت بیشتری روی زمین باقی می گذارند.

شرایط انبار داری

هویج را می توان در دمای 0 تا 1 درجه سانتی گراد با رطوبت نسبی 93 تا 98 درصد به مدت پنج ماه نگهداری کرد. چنانچه اندام هوایی از ریشه جدا گردد. جهت انبار داری بهتر است، زیرا آب و مواد غذایی در طول انبارداری از ریشه به قسمت هوایی گیاه منتقل می شود.